Vừa trở về từ núi Hòn Hèo (xã Ninh Vân, huyện Ninh Hòa, tỉnh Khánh Hòa), lương y Trần Đình Vạn (Trung tâm Thừa kế ứng dụng y học cổ truyền, đóng tại đường Duy Tân, quận Hải Châu, Đà Nẵng) tay ôm chậu trồng cây xáo tam phân mà người dân gọi là “cây thần dược”. Theo lương y Trần Đình Vạn, sau khi biết tin ở tỉnh Khánh Hòa có cây này, ông cùng với bố (là một lương y giỏi) lặn lội từ Đà Nẵng vào Khánh Hòa để hỏi mua và tìm cây giống về trồng.
“Khi tới Khánh Hòa, lần theo cánh xe ôm, tôi tới nhà của ông Lê Hăng ở xã Ninh Vân – người được cho là chữa khỏi bệnh ung thư gan từ cây xáo tam phân để tìm hiểu sự việc. Tôi được ông Hăng và người dân bản địa hướng dẫn lên núi Hòn Hèo tìm mua được nhiều củ (rễ) của cây và có mang được ba cây giống về trồng”, ông Vạn kể.
Theo ông Vạn, cây xáo tam phân sống ở trên rừng núi, hay mọc cạnh cây quýt rừng. Thoạt nhìn nó có bề ngoài giống cây quýt rừng, nhưng rễ (củ) lại khác hoàn toàn, thân nhỏ nhưng củ (rễ) rất to; người “sành điệu” mới phân biệt được. Theo quan sát, loại cây rừng này thân gỗ, có gai dài, lá nhỏ, thon dài, rễ (củ) của cây xáo tam phân rất to, gần bằng bắp chân, dài khoảng 1 mét, một ít rễ phơi khô có mùi thơm.
![]() |
Ông Lê Hăng (bên trái), người được điều trị ung thư gan bằng rễ cây xáo tam phân.
|
Sau khi nhận được báo cáo của Sở Y tế tỉnh Khánh Hòa, vừa qua, Viện Dược liệu (Bộ Y tế) đã vào cuộc và xác định loại cây này có tên khoa học là Paramignya trimera (cây xáo tam phân). Viện Dược liệu cũng đã tiến hành thí nghiệm trên chuột nhắt trắng và cho kết quả cây này có tác dụng ức chế tốt viêm gan cấp. Riêng về độc tính, loại cây này có độc tính thấp. Theo một thông tin hiện Sở Y tế Khánh Hòa đang tiếp tục đề nghị các cơ quan chức năng hướng dẫn những bước cần thiết để khẳng định tác dụng điều trị trên người của cây thuốc này. |
Ông Vạn còn kể, việc ông Hăng khỏe lại có bà Trà Thị Bông Sen, Chủ tịch UBND xã Ninh Vân xác nhận và chứng kiến. Ông Hăng khỏe lại một cách thần kỳ nên trong làng, cứ 10 người thì có tới 6 - 7 người tin dùng loại thuốc này.
Theo phân tích của lương y Trần Đình Vạn, rễ (củ) của cây xáo tam phân có tác dụng ức chế đối với năm dòng tế bào ung thư: Tuy nhiên, cây này chỉ là một thành phần nằm trong bài thuốc với tất cả chín loại dành cho phụ nữ và bảy loại dành cho đàn ông. Lương y Vạn kể ra tám loại còn lại là: Rễ cây cứt lợn, rau dớn dại, mắt quả thơm, cùi quả thơm, cây mắc cỡ, nghệ đen, mật ong và gan lợn.