Ai cũng có thể bị ung thư: Hãy lắng nghe cơ thể!

Giáo sư Nguyễn Bá Đức tâm sự ông đã gặp hàng nghìn bệnh nhân ung thư và tâm lý của mọi người thường coi ung thư là chết. Đây là suy nghĩ tiêu cực.

Hầu hết bệnh nhân khi bị ung thư, nhiều người suy nghĩ: "Tại sao tôi lại bị bệnh này, tôi có sống ác với ai đâu tại sao trời phật lại trừng phạt tôi"? GS Đức nhấn mạnh đây là quan niệm hoàn toàn sai lầm bởi ung thư không phải là sự trừng phạt.

Theo ông, bệnh ung thư và bệnh tim mạch là hai "món quà không mong muốn" của thượng đế dành cho loài người, nhất là người cao tuổi. 

Đã là "món quà" không mong muốn thì tức là con người vẫn phải nhận, bởi chúng ta sống trong môi trường xung quanh có hàng vạn yếu tố nguy cơ bao quanh và do tuổi tác. Cũng giống như cỗ xe nếu sử dụng càng lâu càng hỏng hóc nhiều. Nguyên tắc chung không chỉ với bệnh ung thư là: nếu được phát hiện sớm thì cơ may khỏi bệnh cao hơn.

Nếu để muộn điều trị bệnh rất khó khăn, nhiều khi nguy hiểm, ví dụ ruột thừa vỡ cũng tử vong, viêm gan, viêm phổi… nếu phát hiện muộn thì cũng tử vong nhanh chóng. Cho nên bệnh nào muộn cũng điều trị khó khăn, nếu bệnh nhân phát hiện sớm thì sẽ có hiệu quả điều trị rất sớm.

Giáo sư Đức nói về cách phát hiện sớm ung thư đó là mỗi người hãy tự lắng nghe cơ thể mình, khi thấy có gì bất thường, thay đổi cần tới khám bác sĩ ngay. Bởi nếu đợi đến khi có đau, có hạch thì bệnh đã ở giai đoạn muộn, việc điều trị sẽ khó khăn.

Tuy nhiên, bản chất ung thư phức tạp, đa dạng, đa nguyên nhân, đa hình thái nên phát hiện sớm không dễ tý nào, nên phải quan tâm tới biểu hiện. 

9 dấu hiệu cần cực kỳ cảnh giác

Không có dấu hiệu chung cho ung thư, mà ung thư có hàng trăm bệnh - mỗi bệnh lại có những dấu hiệu khác nhau. Tuy vậy, tựu chung có 9 dấu hiệu phổ biến mà bất kỳ ai cũng cần cảnh giác đó có thể là triệu chứng của ung thư:

1. Thứ nhất: Vết loét lâu liền, bình thường ai cũng có lúc loét da, miệng, thân thể nhưng loét phải lành sau điều trị một thời gian điều trị, còn loét ung thư lâu lành, chỉ dùng kháng sinh, bôi bình thường không được. 

Chính vì vậy, bất cứ ai khi có loét ở vùng đầu mặt cổ, lưỡi khoang miệng mà điều trị 10 ngày không khỏi cần nghĩ đến dấu hiệu ung thư.

2. Thứ hai: Ho dai dẳng, tức ngực điều trị lâu không khỏi cũng phải nghĩ đến ung thư. Cuộc sống mỗi người ai cũng có lúc ho do viêm họng do thời tiết, viêm nhiễm nhưng nếu dùng thuốc giảm ho, kháng sinh không khỏi thì cảnh giác ung thư phổi, đường hô hấp.

3. Thứ ba: Rối loạn về tiêu hoá như ậm ạch, chậm tiêu kéo dài phải kiểm tra xem dạ dày, đường tiêu hoá có gì bất thường không, nếu bất thường phải đề phòng ung thư đường tiêu hoá.

4. Thứ tư: U cục ở chỗ nào đó trên khắp cơ thể, có hạch dưới hàm, cổ, bụng to lên nhanh, hạch ở ngoại vi dễ nhận thấy, ở phụ nữ hay gặp ở u cục ở vú.

5. Thứ năm: Nốt ruồi đổi màu, nhiều người có nốt ruồi tự nhiên to lên nhanh, khi va chạm chảy máu cảnh giác có thể nó đã ung thư hóa.

6. Thứ sáu: Rối loạn bất thường đại tiện, tiểu tiện như khó đi đại tiện, phân có máu, ngày đi nhiều lần lúc táo bón - lúc tiêu chảy, khuôn phân nát... là dấu hiệu ung thư đại trực tràng. Tiểu tiện ra máu, đi tiểu nhiều hơn bình thường cần nghĩ ung thư bàng quang, tiền liệt tuyến…

7. Thứ bảy: Nếu như có dấu hiệu xuất huyết bất thường, tự nhiên ho ra máu cần nghĩ đến ung thư phổi; chảy máu cam, máu mũi liên quan ung thư vòm hong; chu kỳ kinh nguyệt bất thường, chảy máu giữa hai chu kỳ, quan hệ vợ chồng gây chảy máu có thể là ung thư cổ tử cung.

8. Thứ tám: Trường hợp tự nhiên thấy ù tai, hoa mắt, nhìn đôi, chóng mặt nghĩ đến ung thư vùng mũi họng do chèn ép dây thần kinh thị giác gây khó nhìn, nuốt khó, ngọng.

9. Thứ chín: Gày sút không rõ nguyên nhân cần đi khám kiểm tra nhất là ung thư hệ tạo máu như bạch cầu làm cho người bệnh xanh xao, gầy sút phải đi khám.

GS Đức cho biết khi có tất cả dấu hiệu này chưa chắc đã phải ung thư nhưng khi ta đã có cần kiểm tra ngay để loại trừ ung thư, tìm bệnh gì để điều trị đúng hướng.

Ngoài các dấu hiệu báo động trên, còn có thể áp dụng biện pháp chiếu chụp, xét nghiệm, xét nghiệm chất chỉ điểm khối u nếu (như xét nghiệm máu có chất chỉ điểm ung thư PSA ở ung thư tiền liệt tuyến, ung thư gan, ung thư vú…). Khi xét nghiệm thấy chỉ số tăng vọt lên nhiều lần thì có khả năng mắc ung thư cao.

Theo Trí Thức Trẻ

Khảo sát cho thấy, những người có thói quen ăn uống, sinh hoạt không lành mạnh thường có nguy cơ cao mắc bệnh ung thư đại tràng. Tại Anh, ung thư đại tràng được xem là căn bệnh phổ biến thứ 4.

Tiến sĩ Carol Burke, Chủ tịch Đại học Gastroenterology (Mỹ) cho hay: "Ung thư đại tràng là bệnh hoàn toàn có thể phòng ngừa được. Điều này cũng phụ thuộc vào quá trình kiểm tra bệnh, lối sống lành mạnh của bệnh nhân".

3 triệu chứng chính của ung thư đại tràng

1. Đi đại tiện ra máu liên tục trong phân, điều này có thể bắt nguồn từ thói quen ăn uống hoặc các tổn thương bên trong ruột. Nếu nguyên nhân là do ung thư đại tràng, phân qua khối u không chỉ làm cho chúng thay đổi về kích cỡ mà chúng còn gây nên hiện tượng chảy máu.

2. Thay đổi thói quen đi đại tiện, thường xuyên đi nặng hơn với tình trạng phân lỏng. Bên cạnh đó, đi ngoài phân nhỏ kèm táo bón cũng chứng tỏ đường đào thải phân đã gặp phải những vật cản khác như khối u trong đại tràng, làm cho hình dạng và kích cỡ của phân bị biến dạng, thay đổi.

3. Đau bụng dai dẳng. Khi khối u phát triển trong đại tràng có thể làm cản trở đường ruột, gây ra những cơn đau do co thắt ở dạ dày mức độ nặng nhẹ tùy thuộc vào sự phát triển của khối u.

Khi có các dấu hiệu nói trên, bạn nên đi xét nghiệm ung thư đại tràng càng sớm càng tốt.

Ngoài ra, ung thư đại tràng còn một số biểu hiện khác như giảm cân không rõ lý do, cảm thấy rất mệt mỏi mọi lúc, thấy buồn nôn hoặc nôn.

Tuy nhiên, hầu hết các dấu hiệu sớm của ung thư đại tràng thường không rõ ràng hoặc dễ bị nhầm lẫn, nên có rất nhiều trường hợp chẩn đoán bệnh ở giai đoạn muộn, khó chữa.

Bên cạnh đó, một số dấu hiệu của các chứng bệnh thông thường khác cũng có thể dễ bị nhầm lẫn là ung thư đại tràng:

- Máu trong phân kèm theo triệu chứng đau, chảy máu có thể là do bệnh trĩ

- Đau bụng, táo bón có thể do thay đổi thói quen ăn uống và bạn có thể khắc phục bằng cách uống thuốc nhuận tràng theo chỉ định của bác sĩ.

Nguyên nhân chính xác nào dẫn đến ung thư đại tràng?

Mặc dù chưa thể xác định chính xác nguyên nhân gây ra ung thư đại tràng, tuy nhiên có thể kể đến một số yếu tố nguy cơ sau:

Tuổi: Gần 9/10 trường hợp bị ung thư đại tràng thuộc độ tuổi từ 60 trở lên

Chế độ ăn uống: Chế độ ăn nhiều thịt đỏ, thịt chế biến và ít chất xơ có thể làm tăng nguy cơ ung thư đại tràng

Trọng lượng: Ung thư đại tràng phổ biến hơn ở những đối tượng thừa cân và béo phì

Tập thể dục: Không hoạt động, ít tập thể dục cũng làm tăng nguy cơ ung thư đại tràng

Uống rượu và uống thuốc: Các nghiên cứu khoa học cũng chứng minh, những người có thói quen uống rượu và hút thuốc dễ bị ung thư đại tràng hơn bình thường.

Tiền sử gia đình: Ung thư đại tràng cũng có liên quan đến tiền sử gia đình. Nếu gia đình bạn có những người có quan hệ họ hàng gần gũi (bố, mẹ, anh trai hay em gái) bị ung thư đại tràng, thì bạn cũng có nguy cơ bị ung thư đại tràng cao hơn. Trong trường hợp này, các chuyên gia khuyên bạn nên đi tầm soát ung thư định kỳ ở độ tuổi 50 trở ra.

Bên cạnh đó, ở một số người cũng có nguy cơ bị ung thư đại tràng cao do mắc viêm loét dạ dày mãn tính hoặc bệnh Crohn đại tràng kéo dài hơn 10 năm.

Các giai đoạn phát triển ung thư đại tràng

Giai đoạn sớm: Ở giai đoạn này khối u ung thư vẫn chưa phát triển ra ngoài lớp niêm mạc của đại tràng hoặc trực tràng. Giai đoạn này các triệu chứng thường không biểu hiện, còn gọi là giai đoạn ung thư biểu mô tại chỗ.

Giai đoạn 1: Ung thư đã phát triển ra ngoài lớp niêm mạc, nhưng chưa tràn ra ngoài thành đại tràng

Giai đoạn 2: Ung thư phát triển qua thành đại tràng nhưng chưa có dấu hiệu lây lan đến các mạch bạch huyết gần đó.

Giai đoạn 3: Ung thư đã lan tới các mạch bạch huyết gần đó nhưng chưa di căn đến các bộ phận khác của cơ thể.

Giai đoạn 4: Ung thư đã di căn đến các bộ phận ở xa như gan hoặc phổi.

Điều trị ung thư đại tràng

Ung thư đại tràng có thể được điều trị bằng cách sử dụng nhiều phương pháp điều trị khác nhau, tuỳ thuộc vào vị trí khối u ung thư và kích thước nó phát triển trong đại tràng ra sao.

Các phương pháp điều trị ung thư đại tràng gồm:

Phẫu thuật: Cắt bỏ phần ruột bị khối u ung thư tấn công. Đây được xem là phương pháp hiệu quả nhất điều trị ung thư đại tràng.

Hoá trị liệu: Phương pháp này dùng thuốc để tiêu diệt tế bào ung thư. Giúp cải thiện tiên lượng sống còn của bệnh nhân và làm giảm nguy cơ tái phát bệnh sau mổ.

Xạ trị: Phương pháp dùng bức xạ để tiêu diệt các tế bào ung thư.

Phương pháp điều trị sinh học: Phương pháp dùng một loại thuốc mới tiêm trực tiếp vào tĩnh mạch để làm tăng hiệu quả hoá trị liệu và ngăn ngừa sự lây lan của các tế bào ung thư.

Điều trị sau ung thư đại tràng

Ung thư đại tràng có thể ảnh hưởng đến cuộc sống hàng ngày của bệnh nhân theo nhiều cách khác nhau, tuỳ thuộc vào giai đoạn và hướng điều trị bệnh nhân đang áp dụng.

Để giảm bớt gánh nặng và áp lực bệnh tật trong quá trình điều trị, tốt nhất bạn nên chia sẻ nhiều hơn với gia đình và bạn bè.

Chăm sóc bản thân nhiều hơn, không cố làm việc quá sức, tránh xa các đồ uống có cồn và thuốc lá.

*Theo NHS/Dailymail