Giới thiệu sách

Vào năm 1940, Hamilton đã sử dụng đồng vị phóng xạ I-131 dạng nguồn hở để nghiên cứu về sinh lý và bệnh lý tuyến giáp bằng ống đếm Geiger - Muller cho việc đo in vivo trong lâm sàng. Sau đó, năm 1942, lần đầu tiên trên thế giới tại Bệnh viện Masachusett, 2 bác sĩ người Mỹ là Herts và Roberts lần đầu tiên sử dụng I-131 điều trị bệnh nhân Basedow. Thành công và lợi ích thiết thực của phương pháp này đã làm cho việc áp dụng I-131 càng rộng rãi và nhanh chóng. Trải qua hơn 70 năm, phương pháp dùng I-131 để điều trị Basedow và sau đó dùng I-131 là thuốc phối hợp điều trị trong phác đồ đa phương thức đối với ung thư tuyến giáp thể biệt hóa đã mang lại hiệu quả thiết thực cho hàng triệu người ở hầu hết các nước trên thế giới có chuyên ngành y học hạt nhân.

Trước đây, các kỹ thuật sử dụng I-131 vô cơ đã mang lại nhiều lợi ích thiết thực nhất, phục vụ cho nhiều bệnh nhất và có khối lượng công việc nhiều nhất trong hoạt đông lâm sàng của chuyên ngành Y học hạt nhân (YHHN). Tiếp theo đó, nhiều kỹ thuật thăm dò chức năng, xạ hình và điều trị vẫn tiếp tục sử dụng đồng vị phóng xạ I-131 để gắn vào các hợp chất vô cơ và hữu cơ nhằm tạo ra nhiều dược chất phóng xạ khác nhau, rất thích hợp cho các công việc chẩn đoán và điều trị bệnh.

Điểm đặc thù của chuyên ngành y học hạt nhân là sử dụng các nguồn phóng xạ hở để chẩn đoán và điều trị. Trong chẩn đoán, các dược chất phóng xạ phát ra tia gamma thường được sử dụng để ghi đo, ngược lại, trong điều trị các bức xạ alpha và beta có quãng chạy ngắn nhưng hiệu suất ion hóa cao, gây ra tác dụng sinh học mạnh hay được sử dụng. Điều đặc biệt của sinh lý tuyến giáp là hấp thụ và chuyển hóa hầu hết lượng iốt được đưa vào cơ thể nếu không quá dư thừa. Vì vậy, các thầy thuốc đã có sáng kiến đưa hợp chất Iodua Natri (NaI) với đồng vị phóng xạ I-131 phát ra tia gamma (dễ ghi đo) và cả tia beta (gây tác dụng sinh học mạnh) với chu kỳ bán rã (hơn 8 ngày) không quá ngắn hay quá dài so với nhiều đồng vị phóng xạ khác của nguyên tố iốt. Năng lượng của bức xạ bêta phát ra từ I-131 cũng vừa đủ lớn để gây tác dụng trong phạm vi 2-3 mm xung quanh điểm nguồn phát ra, chỉ khu trú trong phạm vi tuyến giáp. Qua thực tế lâm sàng hàng chục năm và kết quả trên hàng chục triệu bệnh nhân, tất cả các nhà chuyên môn YHHN đều thống nhất nhận định là dùng I-131 trong điều trị bệnh tuyến giáp là hữu hiệu, an toàn và thuận lợi.

Chính vì vậy, ngay từ khi mới bắt đầu xây dựng chuyên ngành Y học hạt nhân tại Việt Nam với cơ sở đầu tiên của cả nước là Bệnh viện Bạch Mai, năm 1976 tại đây lần đầu tiên đã triển khai áp dụng phương pháp điều trị bằng I-131 cho bệnh nhân Basedow. Lợi ích khoa học, chuyên môn và kinh tế của phương pháp này sau đó đã được nhân rộng và hàng triệu người bệnh Việt Nam đã được hưởng lợi từ kỹ thuật này. Hiện nay, có rất nhiều cơ sở y học hạt nhân nước ta tiến hành đều đặn hàng ngày kỹ thuật điều trị bằng I-131 cho bệnh nhân Basedow và ung thư giáp thể biệt hóa.

Từ kinh nghiệm thực tiễn và trực tiếp trong công tác chẩn đoán, điều trị, nghiên cứu giảng dạy về lĩnh vực Y học hạt nhân, ung thư nói chung và đối với các bệnh nhân Basedow, bệnh nhân ung thư tuyến giáp thể biệt hóa nói riêng tại bệnh viện Bạch Mai, PGS.TS. Mai Trọng Khoa đã biên soạn cuốn sách chuyên khảo với tiêu đề "Điều trị bệnh Basedow và ung thư tuyến giáp thể biệt hóa bằng I-131". Cuốn sách là tập hợp đúc rút kinh nghiệm thực tế và các kết quả nghiên cứu của nhiều đề tài, nhiều bài báo về lĩnh vực này. Những bài báo, đề tài nghiên cứu này đã được tổng kết, báo cáo, đăng tải ở các tạp chí, hội nghị trong nước và ở nhiều nước trên thế giới của chính tác giả và cộng sự trong những năm gần đây. Những kết quả này, có so sánh đối chiếu với các kết quả và kinh nghiệm của các tác giả khác tại cùng cơ sở, trong nước và trên thế giới.

Cuốn sách bao gồm khá đầy đủ mọi vấn đề liên quan và theo tôi đây sẽ là cuốn sách chuyên khảo đầu tiên ở nước ta về vấn đề này một cách đầy đủ và kỹ lưỡng. Nó bao gồm các phần về sinh lý tuyến giáp, chuyển hóa của các hormon giáp và các tuyến nội tiết liên quan, sinh bệnh học bệnh Basedow và ung thư tuyến giáp thể biệt hóa, nguyên lý và cơ sở lý thuyết của kỹ thuật y học hạt nhân áp dụng trong chuyên đề này. Cuốn sách chứa đựng đầy đủ nội dung và chi tiết kỹ thuật tiến hành điều trị: thăm khám, chẩn đoán, phân loại, chỉ định, chống chỉ định, theo dõi, đánh giá kết quả, biến chứng, cách xử lý và các quy chế đảm bảo an toàn cho công việc chẩn đoán và điều trị với I-131.

Cuốn sách là kết quả của một quá trình làm việc say mê, nghiêm túc, rất công phu, khoa học của tác giả. Để có được một số lượng lớn các công trình, bài báo về một chủ đề là sử dụng iốt phóng xạ I-131 trong điều trị bệnh Basedow và ung thư tuyến giáp thể biệt hóa này, tác giả đã phải bỏ ra một công sức rất lớn và một thời gian dài cho việc tiến hành, tổng kết, đánh giá.

Điều đáng quý và đáng trân trọng là tác giả chính là người đã trực tiếp tiến hành từ công tác chẩn đoán, điều trị, theo dõi, đánh giá... kết quả điều trị các bệnh trên bằng I-131. Đây là một công việc độc hại, nhiều rủi ro cho người trực tiếp tiến hành, mà không phải ai cũng giám chấp nhận và giám vượt qua. Vượt lên trên tất cả những khó khăn, độc hại đó, cuốn sách nói trên đã được hoàn thành và đến tay các độc giả.

Tôi cho rằng cuốn sách chuyên khảo này sẽ rất hữu ích cho không chỉ các thầy thuốc chuyên ngành y học hạt nhân mà còn cho các nhà sinh lý học, sinh bệnh học, nội khoa, ung thư học..., thậm chí cho các nhà chuyên môn y học thuộc chuyên ngành khác và cho các bệnh nhân, người nhà bệnh nhân quan tâm. Vì vậy, tôi xin trân trọng giới thiệu cuốn sách chuyên khảo "Điều trị bệnh Basedow và ung thư tuyến giáp thể biệt hóa bằng I-131" với quý vị độc giả.

Tóm tắt sách

 Basedow là một trong các bệnh lý cường giáp thường gặp trên lâm sàng. Đây là bệnh phổ biến trong các bệnh nội tiết trên thế giới cũng như ở Việt Nam. Hiện nay có nhiều phương pháp điều trị bệnh Basedow như nội khoa, ngoại khoa và dùng I-131.

Ung thư tuyến giáp là loại phổ biến trong các bệnh ung thư của hệ nội tiết. Hiện nay, các phương pháp điều trị ung thư tuyến giáp cơ bản gồm: phẫu thuật, iốt phóng xạ (I-131), chiếu xạ ngoài, hoá trị liệu, liệu pháp hormon.

I-131 là một trong những đồng vị phóng xạ được sử dụng sớm nhất và nhiều nhất, đặc biệt trong chẩn đoán và điều trị các bệnh tuyến giáp.

ở Việt Nam, năm 1976, Bệnh viện Bạch Mai là nơi đầu tiên ở nước ta dùng I-131 để điều trị bệnh Basedow. Đến nay, ở nước ta đã có hàng vạn bệnh nhân Basedow và ung thư tuyến giáp thể biệt hóa đã được điều trị thành công bằng I-131, và I-131 đã và đang trở thành một phương pháp điều trị hữu hiệu, an toàn. Trong nhiều trường hợp I-131 là lựa chọn tối ưu để điều trị cho hai loại bệnh nói trên.

Nhằm tổng kết, đánh giá, phân tích những ưu, nhược điểm, tính an toàn và các biến chứng xảy ra khi điều trị bằng I-131, nên chúng tôi đã biên soạn cuốn sách "Điều trị bệnh Basedow và Ung thư tuyến giáp thể biệt hóa bằng I-131" này.

Đây là loại sách chuyên khảo, tập hợp kinh nghiệm, kết quả của nhiều năm làm việc và tổng hợp từ nhiều nghiên cứu của tác giả và các đồng nghiệp đã công bố trên các báo chí chuyên môn trong và ngoài nước về điều trị hai bệnh nói trên bằng I-131 tại bệnh viện Bạch Mai. Có lẽ đây là cuốn sách chuyên khảo đầu tiên ở nước ta về vấn đề này, cho nên chúng tôi cố gắng đề cập khá toàn diện hầu hết đến các khía cạnh liên quan. Cuốn sách bao gồm các phần chính sau đây:

- Phần 1: Một số đặc điểm tuyến giáp người bình thường và các yếu tố ảnh hưởng đến chức năng tuyến giáp.

- Phần 2: Điều trị bệnh Basedow bằng I-131.

- Phần 3: Điều trị ung thư tuyến giáp thể biệt hóa bằng I-131.

Viết cuốn sách này, chúng tôi nghĩ rằng việc điều trị các bệnh tuyến giáp bằng I-131 vẫn có nhu cầu lớn ở nước ta. Vì vậy, hy vọng rằng cuốn sách sẽ mang lại những điểm bổ ích và thiết thực cho các đồng nghiệp quan tâm.

Để quyển sách được ra đời, hoàn thành và đến tay được bạn đọc, tác giả đã nhận được sự giúp đỡ, khuyến khích động viên rất lớn của nhiều đồng nghiệp.

Tác giả xin gửi lời cảm ơn chân thành tới tập thể các giáo sư, bác sỹ, kỹ sư, cử nhân, y tá điều dưỡng, các đồng nghiệp ở Trung tâm Y học hạt nhân và Ung bướu - Bệnh viện Bạch Mai; Bộ môn Y học hạt nhân – Đại học Y Hà Nội cũng như các đồng nghiệp công tác trong và ngoài bệnh viện Bạch Mai, về sự giúp đỡ to lớn, quý báu và hiệu quả. Đó là PGS. TS. Trần Đình Hà, TS. Lê Chính Đại, PGS. TS Trần Xuân Trường, ThS Nguyễn Thành Chương, ThS Đào Thị Bích Thủy, ThS Phạm Thị Thiên Hương, ThS Nguyễn Đắc Nhật, BSCKI Nguyễn Kim Dung, BSCKI Hoàng Thị Giang, BS Trần Hải Bình, ThS. Thiều Thị Hằng, ThS Nguyễn Xuân Thanh, KS Trần Văn Thống, KS Nguyễn Văn Thảo, v.v.

Đặc biệt, tác giả xin hết sức trân trọng và biết ơn tới sự giúp đỡ quý báu, chân tình, vô tư và hiệu quả của ThS. Nguyễn Thị The, GS.TSKH. Phan Sỹ An, CN Vũ Lệ Thương, CN Đinh Thu Thủy, Cử nhân Khuất Lệ Thúy, BS Ngô Thùy Trang trong suốt quá trình tác giả viết và hoàn thiện quyển sách này.

Tuy nhiên, do đây là cuốn sách chuyên khảo đầu tiên về việc sử dụng I-131 để điều trị bệnh Basedow và ung thư tuyến giáp thể biệt hóa, nên chắc chắn sẽ không thể tránh khỏi khiếm khuyết. Tác giả rất mong được các đồng nghiệp và bạn đọc gần xa, góp ý và chỉ giáo để quyển sách được hoàn thiện hơn cho lần xuất bản sau.

Xin trân trọng cám ơn.

 MỤC LỤC

Download

Sách này không thể download

Liên hệ...

Nội dung