Ung thư miệng là loại ung thư đứng thứ 6 ở đàn ông và thứ 14 phụ nữ với hơn 30.000 trường hợp được chẩn đoán mới mỗi năm. Đây không phải là loại ung thư phổ biến thường gặp nên những thông tin nhằm nâng cao nhận thức của người dân về căn bệnh này không có nhiều trên các phương tiện truyền thông. Ung thư miệng thường ảnh hưởng nặng tới cuộc sống bình thường của con người, từ ăn uống đến nói năng, giao tiếp....Rất ít trường hợp được phát hiện ở giai đoạn đầu bởi người bệnh hay nhầm lẫn là mắc nhiệt miệng hoặc loét miệng.
Theo thống kê của các Trung tâm kiểm soát dịch bệnh, 75% các trường hợp ung thư miệng có liên quan đến hút thuốc kể cả hút thuốc bị động (người bệnh không trực tiếp hút thuốc nhưng hít phải khói thuốc). Hầu hết người dân thường khám bệnh khi bệnh đã ở giai đoạn muộn. Khi đó tổn thương ở miệng có thể lây lan, dẫn đến những cơn đau kéo dài, mất các chức năng của miệng như ăn uống, nói cười... , trường hợp nặng có thể bác sĩ không kịp can thiệp bằng phẫu thuật, hoặc làm biến dạng khuôn mặt do phẫu thuật loại bỏ khối u, thậm chí dẫn đến tử vong. Trường hợp ung thư miệng đã di căn đến các vị trí khác, xuất hiện các hạch bạch huyết ở cổ và những nơi khác, tiên lượng điều trị sẽ rất kém, chi phí điều trị cao.
Khi được phát hiện sớm, ung thư miệng có một tỷ lệ sống khá cao. Nhiều người do không quan tâm đầy đủ việc chăm sóc răng miệng dễ bỏ qua các triệu chứng ban đầu của bệnh dẫn đến chậm trễ trong phát hiện và chẩn đoán bệnh.
Những yếu tố nguy cơ gây ung thư miệng
Không giống như một số bệnh ung thư khác, ung thư miệng có rất nhiều các yếu tố nguy cơ trong đó điển hình nhất là thuốc lá và rượu, ngoài ra còn rất nhiều yếu tố nguy cơ khác cũng gây bệnh ung thư miệng. Cụ thể là
Sử dụng thuốc lá: Được coi là yếu tố chính gây bệnh ung thư miệng, nếu không muốn mắc bệnh này hãy từ bỏ thuốc lá.
Uống quá nhiều rượu: Theo thống kê, có khoảng 75 đến 80 % số người bị ung thư miệng uống rượu. Trong số đó, nhiều người vừa nghiện thuốc lá vừa nghiện rượu, nên rủi ro mắc bệnh càng tăng cao.
Ánh nắng mặt trời: Tiếp xúc với ánh nắng mặt trời, ở những thời điểm có tia UV cao làm tăng nguy cơ ung thư môi. Ở những người da càng sáng, càng dễ bị tổn thương ADN trong tế bào – là nguyên nhân gây ung thư. Để bảo vệ da, kể cả ở vùng khoang miệng, cần đội mũ rộng vành, bôi kem chống nắng.
Tuổi tác và giới tính: Đây là một trong những yếu tố nguy cơ gây ung thư miệng, người ta đã thống kê có tới hơn 90 % các trường hợp ung thư miệng ở những người từ 45 trở lên, độ tuổi trung bình mắc bệnh là khoảng 60. Cách đây 40 năm, cứ 5 nam giới mắc ung thư miệng mới có 1 phụ nữ bị bệnh, nhưng hiện nay, tỷ lệ này chỉ là 2: 1. Điều này có liên quan đến sự gia tăng tỷ lệ hút thuốc lá ở phụ nữ.
Triệu chứng thường gặp của ung thư miệng
Các vị trí thường gặp nhất ở ung thư miệng là lưỡi, sàn miệng, vòm miệng, các mô mềm ở phía sau của lưỡi, môi, và nướu răng. Các chuyên gia y khoa khuyên người bệnh nên kiểm tra định kỳ răng miệng mỗi năm bởi những dấu hiệu ban đầu của bệnh ung thư miệng dễ dàng phát hiện ngay cả bởi một nha sĩ.
Dưới đây là một số các triệu chứng phổ biến nhất của ung thư miệng:
Loét miệng kéo dài: Nếu bạn có một vết loét miệng, có đau, chảy máu trong miệng hay trên môi, nhiều người thường nhầm tưởng là nhiệt miệng, loét miệng. Nếu vết loét miệng không lành sau từ 2-3 tuần, nên được đi khám và đánh giá bởi một bác sĩ chuyên khoa.
Xuất hiện mảng đổi màu trong miệng: Có thể là màu đỏ, trắng hay đen xuất hiện trong khoang miệng, bạn cần đi khám ngay. Thường những mảng đổi màu ở lưỡi, môi, nướu răng, hoặc thành đám dày trong miệng đều cần nghĩ tới bệnh ung thư.
U cục: Đối với nhiều trường hợp, người bệnh không bị đổi màu trong khoang miệng mà xuất hiện các loại u cục. Các loại khối u cục, người bệnh có thể dễ dàng phát hiện bằng mắt thường hoặc sờ tay. Với bất kỳ khối bất thường nào trên cơ thể kể cả trong khoang miệng hay ngoài môi bạn cần đến gặp bác sĩ để được thăm khám.
Khó nuốt: Đau là dấu hiệu cảnh báo cảm giác rất quan trọng, khi bạn bị đau trong cổ họng, miệng hoặc đau khi di chuyển lưỡi là những dấu hiệu ban đầu của ung thư miệng. Cộng thêm triệu chứng khó nuốt, vướng, khó nhai hay nói, khản tiếng bất thường, sụt cân, mệt mỏi.... người bệnh cần tìm đến bác sĩ ngay.
Mặc dù những triệu chứng của ung thư miệng dễ chẩn đoán, nhưng người bệnh thường rất dễ bỏ qua hoặc cho là mình mắc bệnh khác. Cần nâng cao nhận thức về căn bệnh này để không phải hối tiếc vì đến bệnh viện lúc đã quá muộn.
Bạch Dương (Theo Dummies)
Tuyến tiền liệt là một tuyến quan trọng của hệ niệu sinh dục nam giới, không thành đôi, có hình trụ, hình dáng bên ngoài giống như hạt dẻ, nặng khoảng 20g, nằm ở dưới cổ bàng quang, bao quanh phần tuyến tiền liệt niệu đạo.
Tuyến tiền liệt chia làm 5 thùy: Thùy trước, thùy giữa, thùy sau và thùy hai bên.
Khi thùy giữa tăng trưởng làm cho niêm mạc bàng quang phía sau cửa ra của niệu đạo lồi lên, từ đó chèn ép cửa ra của niệu đạo, rất dễ gây nên việc đi tiểu khó khăn.
Nguyên nhân gây ung thư (UT) tuyến tiền liệt (TTL) còn chưa được biết rõ nhưng qua một số bằng chứng về dịch tễ học người ta thấy ung thư tiền liệt tuyến (UTTLT) có liên quan tới chế độ ăn và gen. Nguy cơ mắc UTTTL tăng lên cùng với hàm lượng chất béo trong chế độ ăn. Người có cha hoặc anh em ruột mắc UTTTL có nguy cơ mắc bệnh này cao gấp 2 - 4 lần so với người thường. Bệnh hay gặp ở người sau 50 tuổi. Theo khuyến cáo của Hiệp hội phòng chống UT Hoa Kỳ, để sàng lọc, phát hiện sớm UT tuyến tiền liệt nên tiến hành thăm khám trực tràng bằng tay hàng năm kết hợp với định lượng PSA ở đàn ông 50 tuổi trở lên.
Các giai đoạn của ung thư tiền liệt tuyến
Biểu hiện lâm sàng
Ở giai đoạn sớm: Các triệu chứng biểu hiện sự xâm lấn hoặc chèn ép gây cản trở đường dẫn nước tiểu từ bàng quang ra ngoài như tiểu khó, tiểu nhiều lần, tiểu không hết nước tiểu, tiểu ban đêm, đôi khi bí đái và đái máu.
Giai đoạn lan tràn tại chỗ: Bí đái là triệu chứng thường gặp nhất, có thể kèm theo các triệu chứng khác như đái máu, nhiễm trùng tiết niệu thứ phát, u xâm lấn rộng gây chèn ép trực tràng hoặc cương đau dương vật.
Giai đoạn muộn: Ngoài các triệu chứng tại chỗ, các triệu chứng di căn có thể biểu hiện rầm rộ hoặc âm thầm qua các xét nghiệm chẩn đoán hình ảnh nhờ gợi ý của tăng chất chỉ điểm u PSA. Di căn xương (đau xương, gãy xương bệnh lý...); các hội chứng về thần kinh do u di căn đốt sống gây chèn ép tủy sống (yếu liệt hai chi dưới, liệt nửa người...); muộn hơn có thể gặp di căn não, phổi, gan, dạ dày, tuyến thượng thận, ống tiêu húa; hội chứng thiếu máu, đông máu nội mạch rải rác.
Khám lâm sàng
Thăm trực tràng bằng tay là động tác đơn giản nhưng có giá trị chẩn đoán cao. Qua thăm trực tràng có thể phát hiện thấy khối u, đánh giá tuyến tiền liệt về mật độ, kích thước, mức độ xâm lấn xung quanh, đặc điểm của rãnh giữa, tình trạng của thành trực tràng, sự hẹp lòng trực tràng.
Cận lâm sàng
Định lượng PSA: PSA là kháng nguyên đặc hiệu tổ chức tuy nhiên nó không phải là kháng nguyên đặc hiệu chẩn đoán UTTTL. PSA có thể tăng trong các trường hợp viêm tuyến tiền liệt, phì đại tuyến tiền liệt lành tính, các thủ thuật can thiệp đến tuyến tiền liệt như sinh thiết chẩn đoán hoặc phẫu thuật cắt u qua đường niệu đạo. Giá trị PSA bình thường < 4ng/mL. Độ nhạy của xét nghiệm này trong chẩn đoán UTTTL khoảng 80%, độ đặc hiệu từ 15 - 20%. Hiện tại PSA được ứng dụng như một test sàng lọc khi kết hợp với thăm khám trực tràng bằng tay, đồng thời có giá trị trong việc đánh giỏ kết quả điều trị và theo dõi sau điều trị.
Siêu âm nội trực tràng: Được áp dụng trong quan sát tuyến tiền liệt từ những năm 80 của thế kỷ XX. Phương pháp này có giá trị chẩn đoán chính xác hơn so với thăm trực tràng, có vai trò quan trọng đánh giá giai đoạn và hướng dẫn sinh thiết khối u qua thành trực tràng một cách chính xác. Gần đây siêu âm Doppler nội trực tràng được áp dụng cho phép đánh giá rõ hơn sự lan tràn của khối u và các mạch máu lân cận.
Chụp cắt lớp vi tính (CT): Chụp cắt lớp vùng tiểu khung có giá trị xác định mức độ xâm lấn xung quanh của khối u, di căn hạch chậu, tuy nhiên với những trường hợp tổn thương có các yếu tố thuận lợi hoặc PSA nhỏ hơn 10 ng/ml thì chụp cắt lớp là không cần thiết vì khả năng tìm thấy hạch chậu rất thấp.
Chụp cộng hưởng từ hạt nhân (MRI): Có giá trị đánh giá mức độ xâm lấn của khối u vào tổ chức xung quanh và hạch vùng, với kỹ thuật MRI nội trực tràng cho phép đánh giá kích thước u chính xác hơn.
Chụp PET (Positron Emission Tomography): Là phương pháp chẩn đoán hình ảnh sử dụng các chất gắn đồng vị phóng xạ và mới được đưa vào áp dụng tại một số trung tâm lớn, tuy nhiên theo nhiều nghiên cứu mới đây PET có vai trò hạn chế trong chẩn đoán ung thư tuyến tiền liệt.
Sinh thiết: Sinh thiết kim đường tầng sinh môn hoặc qua thành trực tràng có hoặc không có hướng dẫn của siêu âm có giá trị chẩn đoán mô bệnh học chính xác. Sinh thiết tất cả các điểm nghi ngờ khi nhìn thấy hoặc sờ thấy trên lâm sàng, ngoài ra cần sinh thiết ít nhất 6-12 vị trí khác nhau ở tuyến tiền liệt để có chẩn đoán chính xác.
Xạ hình xương: Đánh giá tình trạng di căn xương chính xác hơn chụp X quang thông thường.
Một số xét nghiệm khác đánh giá tình trạng lan tràn của bệnh như siêu âm ổ bụng, X quang phổi, đánh giá chức năng gan, thận, hệ tạo huyết.
Chẩn đoán phân biệt
Cần chẩn đoán phân biệt UTTLT với bệnh phỡ đại lành tính tuyến tiền liệt, sỏi, nang tuyến tiền liệt, lao tuyến tiền liệt, viờm tuyến tiền liệt.
Lựa chọn phương pháp điều trị thích hợp phải dựa vào mức độ xâm lấn của u, độ mô học, mức độ PSA máu, tuổi và thể trạng chung của người bệnh, tác dụng phụ liên quan của phương pháp điều trị ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống. Đối với bệnh nhân dưới 60 tuổi giai đoạn T1a có thể không điều trị chỉ cần theo dõi chặt chẽ. Cỏc trường hợp cũn lại ở giai đoạn cũn khu trỳ tại tuyến tiền liệt (T1b,1c, 2), phẫu thuật cắt tuyến tiền liệt triệt để và xạ trị liều cao có hiệu quả như nhau. Theo dừi đơn thuần có thể áp dụng cho các trường hợp độ mô bệnh học thấp, u khu trú tại TTL. Giai đoạn III của bệnh thường được điều trị bằng xạ trị. Bệnh nhân tuổi cao, tỡnh trạng sức khỏe chung khụng được tốt có thể không cần áp dụng phương pháp điều trị gỡ do tiến triển tự nhiờn của bệnh thường chậm. Bệnh nhân giai đoạn muộn đó cú di căn thường được điều trị ban đầu bằng nội tiết có thể kèm theo hoặc không kốm theo xạ trị. Các trường hợp di căn nhưng chưa có triệu chứng lâm sàng có thể chờ tới khi có triệu chứng lâm sàng mới tiến hành điều trị. Hiệu quả tác dụng của thuốc không phụ thuộc vào khoảng thời gian chờ đợi này.
Tập thể dục và vận động vài giờ mỗi tuần có thể phòng tránh béo phì và giúp cơ thể ngăn ngừa bệnh tật.
“Yêu” đều đặn để giúp giảm nguy cơ bị ung thư tuyến tiền liệt.
Duy trì khám sức khỏe hàng năm và không được bỏ sót xét nghiệm PSA để kiểm tra tình trạng sức khỏe hiện tại và có thể phát hiện ra bệnh ở những giai đoạn sớm.
Một số chế phẩm bổ sung như selen có thể làm giảm nguy cơ ung thư tuyến tiền liệt. Trước khi dựng bất kỳ chế phẩm bổ sung hay phác đồ thuốc, phải hỏi ý kiến bác sĩ.
Ngoài ra, một số thực phẩm có tác dụng phòng ngừa hiệu quả chứng bệnh này như rượu vang đỏ, trà xanh hoặc đậu nành. Trong rượu vang đỏ có chứa chất chống oxy hóa resvaratrol cao có khả năng ức chế sự tăng trưởng của tế bào ung thư tuyến tiền liệt, nhưng nam giới chỉ nên uống một hai ly rượu vang mỗi ngày.
BS. Nguyễn Xuân Hậu
Phương Anh
Sụt 4-5kg không rõ nguyên nhân
Nếu như bạn bị sụt cân nhanh chóng mà không rõ nguyên nhân và cũng không áp dụng bất kỳ chế độ ăn kiêng cũng như tập thể dục thể thao thì hãy cảnh giác. Hãy đến bác sĩ thăm khám để được xét nghiệm tìm ra nguyên nhân,
Luôn đầy hơi và khó tiêu
Nếu liên tục bị đầy hơi thì rất có thể bạn đang có dấu hiệu bị ung thư buồng trứng. Nhất là thường xuyên có cảm giác đầy hơi, khó tiêu dù chưa tới kỳ kinh nguyệt hoặc do thức ăn gây ra.
Hãy nhanh chóng kiểm tra ung thư buồng trứng nhằm loại trừ yếu tố nguy cơ và có phương pháp điều trị kịp thời nhất.
Chảy máu cam hoặc chảy máu vùng kín bất thường
Nếu như có dấu hiệu máu kinh chảy nhiều, ồ ạt, kéo dài hơn so với bình thường kèm triệu chứng đau âm đạo, khí hư, quan hệ đau…thì hãy cảnh giác với ung thư cổ tử cung.
Bên cạnh đó, nếu thường xuyên chảy máy cam cũng là dấu hiệu cảnh báo căn bệnh ưng thư vòm họng trong tương lai.
Da chuyển màu, nhiều mụn cóc
Khi vùng da trên cơ thể chuyển màu, xuất hiện các nốt ruồi, mụn cóc với kích thước ngày càng to, bất thường, bạn hãy cảnh giác vì có thể là bệnh ung thư da.
Những bất thường ở “núi đôi”
Nếu “núi đôi” của bạn thường xuyên có những biểu hiện có các cục khối u cứng, kèm theo núm vú có tiết dịch bất thường thì hãy khám ung thư vú để loại trừ nguyên nhân gây bệnh.
Khó nuốt và khó tiêu
Khi bị các dấu hiệu trên, nếu không gặp các vấn đề về viêm họng hay cảm cúm, bạn hãy cẩn trọng với ung thư thực quản.
Hoặc khi luôn đầy hơi, khó tiêu kèm theo triệu chứng đau âm ỉ vùng rốn, bụng mặc dù bạn không hề dung nạp vào cơ thể các loại thức ăn nào gây khó tiêu, hãy thăm khám sớm để loại trừ bệnh ung thư dạ dày nguy hiểm.
Ho dai dẳng kèm ra máu
Sau khi đã loại trừ nguyên nhân liên quan tới hệ hô hấp trên mà bạn vẫn chịu trận với cơn ho dai dẳng, kèm máu thì không nên chủ quan. Bởi rất có thể là bệnh ung thư, viêm hoặc lao phổi.
Sưng hạch bạch huyết
Khi khu vực hạch bạch huyết dưới cổ hoặc hai bên bẹn của bạn sưng tấy không rõ nguyên do, hãy mau chóng thực hiện các xét nghiệm, kiểm tra nhằm loại trừ yếu tố nguy hiểm của căn bệnh ung thư máu.
Vết loét và có đốm trắng ở lưỡi
Nếu bên trong niêm mạc xuất hiện các mảng trắng, kèm theo cá đốm trắng ở lưỡi, loét miệng thì chúng có thể là triệu chứng của căn bệnh ung thư khoang miệng.
Suy nhược, mệt mỏi kéo dài
Nếu bạn không tham gia bất kỳ hoạt động nào quá tốn quá nhiều sức mà cơ thể vẫn mệt mỏi kéo dài, suy nhược, có thể đây là dấu hiệu sớm của căn bệnh ung thư dạ dày hoặc đường ruột có vấn đề.
Minh Anh (tổng hợp)
Một nghiên cứu mới đây đã lần đầu tiên đưa ra những số liệu đáng sợ đến giật mình về tác hại của khói thuốc đến dữ liệu di truyền của chúng ta.
Cụ thể, nghiên cứu do Phòng thí nghiệm quốc gia Los Alamos (Mexico) thực hiện đã chỉ ra rằng hút 1 bao thuốc/ngày có thể tạo ra 150 gene đột biến trong phổi mỗi năm. Đồng thời, các bộ phận khác của cơ thể cũng chịu tác động không hề nhỏ.
Đây là nghiên cứu đầu tiên về tác hại của thuốc lá ở mức độ gene và ADN. Ngoài 150 gene trong phổi, các chuyên gia còn tìm thấy 97 gene trong thanh quản, 39 gene ở vòm miệng, 23 gene trong khoang miệng, 18 gene tại bàng quang, và 6 gene ở gan.
Được biết, bên trong khói thuốc có chứa 7.000 hóa chất, trong đó có ít nhất 70 tác nhân gây ung thư. Mỗi năm, có 6 triệu người chết vì 17 loại ung thư được cho là có liên quan đến khói thuốc. Và ung thư là gì? Chúng là những tế bào đột biến, phân tách theo cấp số nhân và không thể kiểm soát.
Hút thuốc gây ra đột biến gene ở mức độ cao
Theo Ludmil Alexandrov - chủ nhiệm nghiên cứu: "Nghiên cứu này đưa ra một góc nhìn khác biệt về cách thuốc lá gây ra ung thư. Trước kia, chúng ta chỉ tìm thấy các bằng chứng cho thấy khói thuốc gây ra ung thư, còn bây giờ, chúng ta nghiên cứu được điều này ở mức độ gene và ADN".
"Với nghiên cứu này, chúng ta đã hiểu hơn về việc vì sao người hút thuốc nhiều có nguy cơ hình thành ung thư cao hơn người thường" - ông cho biết.
Nghiên cứu được công bố trên tạp chí Cancer.
Nguồn: Independent
Khi bị ung thư tiền liệt tuyến, bạn sẽ ít có thể nhận biết những dấu hiệu gây bệnh. Chúng chỉ được phát hiện khi khám trực tràng và dễ nhầm lẫn ung thư tuyến tiền liệt với các biểu hiện: tiểu nhiều, gắt, tiểu ngập ngừng..., bởi những dấu hiệu này có thể liên quan đến bệnh nhiễm trùng đường tiết niệu hoặc hẹp niệu đạo ràng.
Nguyên nhân gây ung thư tuyến tiền liệt được nghi ngờ có liên quan đến PSA (kháng nguyên đặc hiệu tuyến tiền liệt). Kháng nguyên này được sản xuất tự nhiên trong tuyến tiền liệt nhằm giúp hóa lỏng tinh dịch. Nếu phát hiện PSA cao hơn bình thường thì nên cảnh giác.
Ảnh minh họa
Ung thư phổi
Tuy được liệt kê vào loại ung thư phổ biến, nhưng ung thư phổi thường được phát hiện khá muộn. Lý do vì những dấu hiệu ban đầu khá giống một số bệnh thông thường như dị ứng, cảm lạnh và cúm.
Do được phát hiện muộn nên căn bệnh cực kỳ nguy hiểm, là nguyên nhân gây tử vong cao cho nam giới. Ung thư phổi thường chỉ được phát hiện khi người bệnh nghi ngờ và bác sĩ yêu cầu chụp X quang phổi để kiểm tra.
Ung thư đại trực tràng
Ung thư đại trực tràng cũng dễ bị nhầm lẫn với các bệnh viêm loét dạ dày, viêm ruột thừa, trĩ, rò hậu môn, kiết lỵ, polyp đại tràng. Để phát hiện ung thư đại tràng, bạn cần làm các xét nghiệm để biết chính xác.
Khi có những dấu hiệu như đại tiện ra máu, không đau, máu sẫm màu, phân có chất nhầy. Kèm theo đó là các triệu chứng tiêu chảy hoặc táo bón kéo dài, đau hậu môn dai dẳng, muốn đại tiện, sau khi đi xong vẫn còn cảm giác phải đi lần nữa, sụt cân không rõ nguyên nhân, đau bụng, đầy hơi, chán ăn, bạn cần phải thăm khám sớm nhất để phát hiện bệnh kịp thời.
Ung thư bàng quang
Đây là căn bệnh có tỷ lệ mắc ở nam giới cao gấp 3-4 lần so với nữ. Ung thư bàng quang là loại u ác tính phát sinh tại niêm mạc bàng quang.
Khi có những dấu hiệu đi tiểu ra máu kèm với đau thường là do nhiễm trùng hoặc sỏi, bạn hãy cảnh giác.
Ảnh minh họa
Ung thư hạch bạch huyết
Loại ung thư hạch bạch huyết xảy ra khi các tế bào bạch huyết phát triển và sinh sản mất kiểm soát.
Khi bị ung thư bạch huyết, có thể ban đầu người bệnh không thấy đau, hạch bạch huyết ở cổ, nách hoặc háng sưng lên và không có dấu hiệu giảm đi trong một vài tuần.
Chúng cũng kèm theo những dấu hiệu như sốt, lạnh run, sụt cân không rõ nguyên nhân, đổ mồ hôi đêm, lơ mơ, ngứa ngáy (không phát ban) nên cũng rất khó phát hiện bệnh. Chúng chỉ được phát hiện khi làm xét nghiệm mái hoặc sinh thiết.
Minh Hà (tổng hợp)
Nhận kết quả bị ung thư đại tràng giai đoạn cuối cách đây ít ngày, bệnh nhân H.V.Q - 56 tuổi, ở Hà Nội - vô cùng bất ngờ. Ông không nghĩ các biểu hiệu thường gặp của mình trong gần 2 năm qua là dấu hiệu cảnh báo căn bệnh đáng sợ này.
Lưu ý dấu hiệu cảnh báo sớm
Ông Q. cho biết từng bị chẩn đoán viêm dạ dày nên chấp nhận chung sống với cảm giác khó chịu của đường tiêu hóa (đau bụng, ợ hơi, đầy bụng). Cho đến khi thấy người thường xuyên mệt mỏi, đi ngoài ra máu, nôn, sút cân không rõ nguyên nhân..., ông mới chịu đi khám thì đã quá muộn.
Theo GS-TS Trần Bình Giang, Phó Giám đốc phụ trách Bệnh viện (BV) Việt Đức (Hà Nội), bệnh nhân Q. được xác định ung thư đại tràng giai đoạn cuối, đã di căn sang gan và phổi. “Nhiều bệnh ung thư đường tiêu hóa, đặc biệt là ung thư dạ dày, đại - trực tràng thường có các dấu hiệu cảnh báo sớm. Khi bệnh nhân ở giai đoạn muộn như thế này thì khoảng 2 năm trước đã xuất hiện các dấu hiệu cảnh báo. Thế nhưng, bệnh nhân Q. đã bỏ qua, không đi khám” - ông phân tích.
GS Giang cho biết khá nhiều bệnh nhân ung thư đường tiêu hóa được phát hiện ở giai đoạn muộn và đối tượng mắc bệnh ngày càng trẻ. Thực tế tại BV Việt Đức, trong số 150-200 ca phẫu thuật mỗi tuần thì có đến 30%-40% trường hợp liên quan đến ung thư. Riêng với ung thư dạ dày, mỗi tuần có khoảng 15-20 trường hợp được chỉ định phẫu thuật; nam giới mắc nhiều hơn nữ giới, trong đó có những nam thanh niên khoảng 30 tuổi.
Theo GS Giang, nhiều người có tâm lý sợ khám bệnh vì lo rằng sau khi khám lại phát hiện bệnh nào đó, nhất là ung thư. Số khác thì dù phát hiện bệnh nhưng vì sợ “đụng dao kéo” nên sử dụng các biện pháp như bỏ đói tế bào, ăn gạo lứt... để khối u “chết dần chết mòn” và chỉ nhập viện khi đau không chịu nổi.
“Các biện pháp này không điều trị được bệnh mà ngược lại, càng khiến ung thư phát triển nhanh và khi đến BV thì đã không còn điều trị được nữa” - ông Giang cảnh báo.
Không phải cứ ung thư là bó tay!
Mỗi năm, Việt Nam có khoảng 150.000 người mắc ung thư mới, trong đó 70% phát hiện muộn và tử vong. Nhiều người nghĩ rằng ung thư là “cái số” nên mặc kệ, không đi khám sức khỏe định kỳ hoặc từ chối điều trị vì “đằng nào cũng chết”.
Tuy nhiên, theo PGS-TS Đào Văn Long, Trưởng Khoa Tiêu hóa BV Bạch Mai (Hà Nội), ung thư không phải là bệnh vô phương cứu chữa nếu được phát hiện sớm. Với ung thư đại - trực tràng vốn là một trong những ung thư đường tiêu hóa có tiên lượng tốt, cần phát hiện khi bệnh ở giai đoạn sớm hoặc các tổn thương tiền ung thư. Ở giai đoạn sớm nghĩa là khi tế bào ung thư chỉ nằm tại lớp niêm mạc, có thể áp dụng phương pháp nội soi cắt tách dưới niêm mạc lấy bỏ toàn bộ vùng ung thư tại lớp niêm mạc mà vẫn giữ nguyên được đại - trực tràng. Sau khi cắt tách niêm mạc, bệnh nhân khỏi hoàn toàn mà không phải chịu phẫu thuật cắt bỏ đoạn đại tràng, đồng thời không phải dùng tia xạ hoặc hóa chất để điều trị. “Muốn phát hiện sớm và chữa khỏi ung thư đại tràng thì cách tốt nhất là kiểm tra sức khỏe định kỳ, trong đó có nội soi đại tràng” - GS Long khuyến cáo.
GS Trần Bình Giang khuyên nữ giới sau tuổi 40 và nam giới sau tuổi 45 nên khám sức khỏe định kỳ khoảng 1 năm/lần để phát hiện những bất thường về sức khỏe. Trường hợp bệnh nhân soi chẩn đoán đường tiêu hóa phát hiện tổn thương trong dạ dày hay đại - trực tràng thì nên kiểm tra lại sau 6-12 tháng và theo tư vấn của bác sĩ.
Thực tế cho thấy hầu hết người dân chỉ đến các cơ sở y tế khi có các dấu hiệu bất thường về sức khỏe chứ không có thói quen đi khám định kỳ. Thậm chí, nhiều người từng có ý định đi nội soi dạ dày, đại tràng nhưng vì nghe nói rất khó chịu nên chần chừ cố chịu. Phần đông người dân vẫn mang tâm lý đau quá nặng mới đi khám, còn đau nhẹ thì chỉ ra hiệu thuốc mua thuốc về uống. “Chẳng hạn, với ung thư dạ dày ở giai đoạn sớm, bệnh nhân có thể chỉ cần nội soi hớt phần niêm mạc bị ung thư và giữ nguyên dạ dày. Còn nếu ở giai đoạn muộn, bệnh nhân vừa phải phẫu thuật vừa xạ trị mà cơ hội sống vẫn rất khó” - GS Giang lưu ý.
Các bác sĩ cho biết ngoài lý do sợ khám bệnh sẽ... phát hiện thêm bệnh, nhiều người còn nản lòng vì tình trạng chờ khám quá lâu ở không ít BV.
Nhiều phương pháp phát hiện sớm
PGS Đào Văn Long cho biết nếu được phát hiện sớm và điều trị hiệu quả, trên 90% bệnh nhân ung thư đường tiêu hóa sống thêm từ 5 năm trở lên. Nếu khối u đã di căn thì tỉ lệ sống thêm 5 năm chỉ 3%-20%.
Các phương pháp phát hiện sớm hiện có tại Việt Nam cho phép bác sĩ chẩn đoán ung thư đường tiêu hóa sớm hơn nhiều so với trước đây, giúp bệnh nhân có cuộc sống bình thường sau điều trị. Nhờ thiết bị siêu âm nội soi, bác sĩ có thể cắt hớt vùng niêm mạc có khối u thay vì phải cắt bỏ vùng dạ dày hay đại - trực tràng có khối u.
Ung thư là một trong những căn bệnh nguy hiểm, gây hoang mang nhiều nhất cho bản thân người bệnh, cho gia đình của họ và cho cả cộng đồng.
Sự nguy hiểm của ung thư thể hiện ở chỗ, bệnh diễn biến phức tạp và chưa có một loại thuốc đặc hiệu nào để chống lại nó.
Việc phát hiện ung thư ở giai đoạn đầu ở một số loại ung thư còn là một vấn đề khó khăn, điều này ảnh hưởng rất lớn đến quá trình điều trị thành công bệnh.
Theo Viện Ung thư quốc gia Hoa Kỳ – NCI, 10 bệnh ung thư dưới đây được cho là những bệnh ung thư nguy hiểm nhất, có tỷ lệ tử vong cao và thường gặp.
Ung thư gan
Bệnh ung thư gan được xem là căn bệnh ung thư phổ biến nhất trên toàn thế giới. Bệnh thường không có biểu hiện rõ ràng ở các giai đoạn sớm.
Thông thường, các dấu hiệu sớm của bệnh ung thư gan có thể nhận biết được là sút cân không rõ nguyên nhân, chán ăn, đau thượng vị, buồn nôn nhiều, gan to, vàng da, vàng mắt, nước tiểu có màu tối….
Nguyên nhân chính dẫn đến bệnh ung thư gan được cho là từ virus viêm gan B, ngoài ra rượu cũng được xem là thủ phạm hàng đầu gây ra căn bệnh này.
 |
Ung thư buồng trứng
Ung thư buồng trứng thường gặp ở phụ nữ và nó được coi là kẻ giết người thầm lặng, mặc dù sẽ dễ dàng hơn để chữa trị nếu được phát hiện sớm, nhưng lại rất khó phát hiện trong giai đoạn đầu nên việc điều trị thường tốn thời gian và tiền của.
Có thể nói, ung thư buồng trứng là loại phổ biến nhất ở Hoa Kỳ và Vương quốc Anh.
Mỗi năm có khoảng 21.000 phụ nữ ở Mỹ và 5.500 phụ nữ ở Vương quốc Anh được chẩn đoán mắc bệnh và trên thế giới có khoảng 140.000 phụ nữ tử vong mỗi năm vì căn bệnh này.
Ung thư phổi
Ung thư phổi là loại ung thư gây tỷ lệ tử vong cao hàng đầu tại các nước trên thế giới trong đó có cả các quốc gia có trình độ phát triển kinh tế – xã hội cao như Hoa Kỳ. Theo NCI, thuốc lá chính là thủ phạm chính gây nên căn bệnh này.
Ung thư phổi có hai loại chính là ung thư phổi không phải tế bào nhỏ và ung thư phổi tế bào nhỏ.
Loại thứ nhất là loại phổ biến trên toàn cầu. Đối tượng mắc ung thư phổi là những người trong độ tuổi từ 55 đến 65 tuổi.
 |
Ung thư đại tràng và trực tràng
Xếp sau ung thư phổi là ung thư đại tràng và trực tràng. Phần lớn các trường hợp ung thư trực tràng và đại tràng đều bắt đầu từ khối tế bào nhỏ lành tính còn được gọi là polyp, theo thời gian nó mới phát triển thành ung thư.
Năm 2010, ung thư đại tràng và trực tràng khiến hơn 51.000 người tử vong.
Ung thư vú
Ung thư vú là căn bệnh phổ biến hàng thứ hai ở phụ nữ và là nỗi ám ảnh lớn của bất cứ người phụ nữ nào. Nỗi đau thể xác luôn đi kèm với nỗi đau tinh thần khi một người phụ nữ phải đối mặt với căn bệnh này.
Dù thoát khỏi cái chết nhưng họ vẫn bị ám ảnh bởi một phần khiếm khuyết trên cơ thể. Rất nhiều người phụ nữ rơi vào tình trạng stress sau khi phẫu thuật loại bỏ khối u trên ngực của mình.
Ung thư máu
Ung thư máu (bệnh bạch cầu) tác động tới các mô tạo máu của cơ thể, như tủy xương và hệ bạch huyết, dẫn tới sản sinh quá mức các tế bào bạch cầu bất thường.
90 % bệnh nhân mắc bệnh này là người trưởng thành. Thống kê năm 2010, có gần 22.000 người tử vong do bệnh bạch cầu.
Ung thư tuyến tụy
Tuyến tụy là một cơ quan nằm phía sau dạ dày. Các tế bào tăng trưởng bất thường trong tuyến tụy sẽ gây ra ung thư tuyến tụy.
Căn bệnh này khiến 330.000 người tử vong vào năm 2012, trong đó có tới 70% trường hợp ở các nước đang phát triển.
Đây là căn bệnh rất nguy hiểm, chỉ 25% bệnh nhân sống sót trong 5 năm đầu tiên sau khi chẩn đoán, 5% sống sót sau 5 năm.
Béo phì, tiểu đường, hút thuốc, chế độ ăn gồm nhiều thịt đỏ và thịt chế biến làm tăng nguy cơ mắc bệnh ung thư tuyến tụy. 10% những người mắc bệnh có tiền sử gia đình bị ung thư.
Ung thư tiền liệt tuyến
Ung thư tiền liệt tuyến – hay có tên gọi khác là ung thư tuyến tiền liệt. Đây là căn bệnh ung thư ở tuyến tiền liệt, một bộ phận trong hệ sinh dục của nam giới.
Bệnh thường phát triển chậm, và có thể di căn tới một số cơ quan khác của cơ thể như xương, hạch bạch huyết.
Tùy vào những giai đoạn khác nhau của bệnh sẽ có những biểu hiện khác nhau. Một số yếu tố có thể ảnh hưởng tới tiên lượng của người mắc bệnh này là tuổi tác, sức khỏe, mức độ di căn và kích thước khối u.
Phương pháp điều trị phổ biến cho bệnh này là phẫu thuật, xạ trị, xạ phẫu, liệu pháp proton, điều trị nội tiết tố, hóa trị…
Ung thư dạ dày
Bệnh ung thư dạ dày có thể phát triển từ bất kỳ cơ quan nào trong dạ dày của người bệnh. Triệu chứng ban đầu của bệnh ung thư dạ dày thường không rõ ràng.
Một số triệu chứng sớm của bệnh có thể nhận ra là sụt cân không rõ nguyên nhân, khó tiêu, ợ chua, mất ngon miệng, đặc biệt là với món thịt, thường xuyên buồn nôn, cơ thể mệt mỏi…
Nguyên nhân gây ra bệnh được cho là do nhiễm khuẩn Helicobacter pylori, ngoài ra, những người sinh hoạt không điều độ, ăn không đúng bữa hoặc suy nghĩ quá nhiều cũng có nguy cơ cao mắc bệnh này.
Các phương pháp điều trị phổ biến cho bệnh này là phẫu thuật, hóa trị, xạ trị và điều trị kết hợp.
Để phòng ung thư dạ dày, chúng ta nên có một chế độ ăn uống và sinh hoạt phù hợp, tránh làm việc quá căng thẳng trong 1 thời gian dài, kiêng rượu bia và phòng tránh các bệnh lý khác của dạ dày như viêm dạ dày, loét dạ dày…
Ung thư gan và ống mật trong gan
Ung thư gan là một trong những bệnh ung thư phổ biến nhất trên thế giới, nhưng không hay gặp ở Mỹ.
Tuy nhiên, tỷ lệ ung thư gan ở Mỹ đang gia tăng. Phần lớn ung thư gan xuất hiện ở Mỹ bắt nguồn từ vị trí khác sau đó di căn tới gan.
Loại ung thư tương đối gần là ung thư ống mật trong gan, xuất hiện trong ống dẫn mật từ gan tới ruột non.
Theo NCI, nam 2010 có gần 19.000 người Mỹ tử vong vì ung thư gan và ống mật trong gan.
Theo PNO
Đây là thông tin được các chuyên gia hàng đầu về ung bướu chia sẻ tại hội thảo quốc gia phòng chống ung thư diễn ra sáng 6-10 tại Hà Nội.
Việt Nam nằm tốp 2 trong bản đồ ung thư
Mặc dù những con số về tỉ lệ mắc ung thư được công bố tại hội thảo quốc gia phòng chống ung thư lần thứ 13 được nghiên cứu cách đây 6 năm thế nhưng nó vẫn là hồi chuông báo động về tỉ lệ mắc ung thư của Việt Nam.
Theo số liệu năm 2010, tỉ lệ mắc và tử vong do ung thư ở Việt Nam thuộc tốp 2 trong bản đồ ung thư thế giới (50 nước cao nhất thuộc tốp 1), tức là đứng thứ 78 trong 172 quốc gia và vùng lãnh thổ. Cụ thể, mỗi năm, nước ta phát hiện mới khoảng 160.000 người mắc và khoảng 115.000 người tử vong vì ung thư. Các tỉnh, thành có số người mắc ung thư nhiều nhất là Hà Nội, TP HCM, Thái Nguyên, Hải Phòng, Huế, Cần Thơ. Dự báo đến năm 2020, số người mắc ung thư ở Việt Nam sẽ tăng gấp rưỡi.
PGS-TS Trần Văn Thuấn, Giám đốc Bệnh viện K trung ương, cho biết tỉ lệ chữa khỏi ung thư của Việt Nam chỉ bằng gần một nửa thế giới. Tỉ lệ bệnh nhân ung thư sống trên 5 năm ở nam giới đạt 33%, ở nữ khoảng 40%, trong khi nhiều nước phát triển, con số này đã lên tới 70%-80%. Nguyên nhân do có tới 70% bệnh nhân ung thư trong nước phát hiện khi ung thư đã ở giai đoạn muộn nên việc điều trị không hiệu quả.
GS Nguyễn Chấn Hùng, Chủ tịch Hội Ung thư Việt Nam, công bố số liệu đáng chú ý. Theo đó, số ca mắc ung thư phổi ở đàn ông chỉ tương đương các nước trên thế giới như: Trung Quốc, Hàn Quốc, Thái Lan nhưng ung thư phổi ở nữ ở mức báo động, bằng gần 2/5 nam giới do bị hút thuốc lá thụ động.
Đừng buông xuôi!
Giới chuyên môn lưu ý phần lớn ung thư đều có thể chữa khỏi khi phát hiện sớm, điều trị kịp thời và đúng phương pháp. Tuy nhiên, phần lớn người dân cho rằng bị ung thư là đối mặt với cái chết và đến bệnh viện ở giai đoạn muộn khiến căn bệnh này đang trở thành gánh nặng cho người bệnh, gia đình và xã hội.
Đánh giá gánh nặng kinh tế của một số bệnh ung thư phổ biến ở Việt Nam của PGS-TS Bùi Diệu, nguyên Giám đốc Bệnh viện K trung ương, cho thấy chi phí 1 đợt điều trị thấp nhất của người bệnh ung thư là hơn 13 triệu đồng và cao nhất lên đến gần 320 triệu đồng. Những gia đình có người bệnh ung thư phải gánh chịu hệ lụy tài chính nặng nề từ việc điều trị. Khoảng 1/3 người bệnh ung thư không đủ tiền mua thuốc điều trị sau 12 tháng phát hiện bệnh, 22% không thể thanh toán chi phí đi lại, hơn 24% gia đình rơi vào cảnh khánh kiệt, phải vay mượn, thậm chí gần 9% gia đình phải bán đất đai, chuyển nhà.
Theo GS Nguyễn Chấn Hùng, 80% nguyên nhân gây bệnh ung thư bắt nguồn từ thói quen trong sinh hoạt, ăn uống của con người. Các nghiên cứu đã chứng minh khói thuốc lá chứa tới hơn 60 chất độc hại là mầm mống của 15 loại ung thư đối với cả người trực tiếp hút và người hít phải khói thuốc. Chế độ ăn uống không hợp lý, không bảo đảm vệ sinh là nguyên nhân gây ra 30% số ca ung thư. Khoảng 20% số ca ung thư do virus, vi khuẩn, ký sinh trùng.
Cùng đó, môi trường bị ô nhiễm, thói quen uống rượu bia nhiều, hút thuốc lá, ăn mặn và sử dụng nhiều đồ ăn nhanh cũng làm gia tăng nhanh chóng bệnh ung thư. Một trong những nguyên nhân dẫn đến tỉ lệ ung thư gan ở nam giới cao gấp 3 lần nữ giới là do uống rượu nhiều và hay ăn nhậu.
“Virus viêm gan B, C HBV, bia rượu và aflatoxin (độc tố trong thực phẩm bị mốc, phổ biến là các loại hạt) là liên thủ tàn phá lá gan. Đặc biệt, khói thuốc lá, thức ăn muối mặn cũng bắt tay nhau “đánh hội đồng” dạ dày, lá gan. Thói quen ăn uống lâu ngày tích tụ gây ung thư như thường xuyên ăn thịt hun khói, chế độ ăn nhiều thịt đỏ, ăn nhiều dưa cà muối, ít ăn rau quả tươi, ít vận động, thức ăn nhanh và béo phì làm tăng nguy cơ, đặc biệt ung thư dạ dày, đường ruột… Để phòng ngừa ung thư cần thay đổi hoặc giảm bớt các thói quen này” - GS Hùng cảnh báo.
Hiểu sai về điều trị
GS Nguyễn Chấn Hùng khuyến cáo tin đồn rằng khi bị khối u ác tính thì không nên “đụng dao kéo” vì cho rằng sẽ làm tế bào ung thư lan tràn mạnh hơn.
Đây là quan niệm sai lầm vì hiện nay, phẫu thuật là phương pháp chủ yếu để điều trị tốt nhiều loại ung thư ở giai đoạn sớm nên người bệnh cần tuân thủ theo chỉ định của bác sĩ.
Một số nghiên cứu đã chỉ ra nguy cơ gia tăng khối u ác tính tuyến giáp ở những bệnh nhân có nồng độ TSH tăng cao. Mục đích của nghiên cứu này là để đánh giá mối liên quan giữa TSH và nguy cơ ác tính ở những bệnh nhân có nhân tuyến giáp.
Nghiên cứu tiến hành tại trung tâm Nội tiết, Bệnh viện Clinicas, Đại học Liên bang Parana (SEMPR) trên 622 bệnh nhân có nhân tuyến giáp được đánh giá bằng cách chọc hút kim nhỏ và/hoặc phẫu thuật tuyến giáp, sau đó được chẩn đoán bằng xét nghiệm tế bào học và/hoặc mô bệnh học. Các dữ liệu về lâm sàng và xét nghiệm, chẳng hạn như giới tính, cân nặng, kết quả siêu âm, TSH huyết thanh, và T4 tự do, được lấy từ hồ sơ y tế hoặc được thu thập trong lần thăm khám đầu tiên của mỗi bệnh nhân đến trung tâm, trước khi tiến hành bất kỳ sự can thiệp nào.
Kết quả cho thấy ung thư tuyến giáp phổ biến hơn ở nam giới (p=0.012) và ở những bệnh nhân có một nhân đơn độc (p<0,01). Các khối u ác tính là chủ yếu là u đặc, trong khi các khối u lành tính có thể là u đặc hoặc hỗn hợp (p=0,053). Nguy cơ gia tăng ung thư ở những bệnh nhân có nhân tuyến giáp song song với sự gia tăng nồng độ TSH huyết thanh, với mức tăng đáng kể ở những bệnh nhân có nồng độ TSH huyết thanh trên 1,64mU/L (p<0,001). Mối quan hệ này cũng phù hợp ở phân nhóm bệnh nhân phẫu thuật tuyến giáp được phân tích riêng rẽ. Những bệnh nhân với tổn thương ác tính dạng nang cũng có mức TSH cao hơn đáng kể so với những bệnh nhân có xét nghiệm tế bào học lành tính (p<0,001). Nghiên cứu cũng cho thấy có mối tương quan giữa nồng độ TSH và kích thước khối u (p=0,005).
Tóm lại, kết quả nghiên cứu chỉ ra rằng những bệnh nhân với tổn thương tuyến giáp dạng nốt có nguy cơ ung thư biểu mô tăng song song với nồng độ TSH huyết thanh, với sự gia tăng rõ rệt ở những bệnh nhân có TSH huyết thanh lớn hơn 1,64mU/L.
BS. Lê Quang Hiển (dịch)
Phần lớn giới khoa học hiện nay đồng ý rằng, căn bệnh ung thư ngày càng nguy hiểm chính là do các tế bào ung thư đã di căn.
Hiểu một cách đơn giản, di căn là khả năng di chuyển của tế bào ung thư tới các bộ phận khác trên cơ thể và tiến hành xâm lấn. Thông thường, phổi, gan hay các hốc trên cơ thể là địa điểm di căn ưa thích của khối u bởi ở đây có nhiều mạch máu nhỏ, dễ tấn công và chèn ép tế bào khỏe mạnh.
Có tới hơn 90% các bệnh nhân tử vong vì ung thư là do nguyên nhân di căn này.
Sau khi di căn, ung thư làm giảm sức miễn dịch của bệnh nhân, thải ra độc tố và cạnh tranh dinh dưỡng với các bộ phận khác khiến con người chết dần, chết mòn. Theo thống kê, có tới hơn 90% các bệnh nhân tử vong vì ung thư là do nguyên nhân này.
Tuy nhiên, các nhà nghiên cứu thuộc Viện Ung thư quốc gia Hoa Kỳ mới đây đã phát hiện ra một phương cách có thể "khóa trái" tế bào ung thư, ngăn không cho chúng lây lan khắp cơ thể.
Các chuyên gia đã tiến hành thử nghiệm điều trị trên chuột có tế bào ung thư. Kết quả là những khối u lớn nhưng không lây lan đến phổi, gan hay xương.
Đứng đầu nghiên cứu - giáo sư Kay Macleod thuộc ĐH Chicago cho hay, quá trình này được gọi là autophagy tế bào ung thư.
Autophagy đóng vai trò vệ sinh tế bào khỏe mạnh, phá vỡ thành phần tế bào không cần thiết thành khối năng lượng hay protein để sử dụng, giúp loại bỏ tác nhân gây bệnh và chống lại bệnh ung thư.
Nhưng khi các gene liên quan autophagy bị đánh bật ra khỏi tế bào ung thư, chúng sẽ ngăn cản tế bào di chuyển.
Sau khi các tế bào bám vào một bộ phận nào đó, các protein sẽ tự động tách ra, và bị autophagy phá vỡ. Nhưng nếu quá trình này trục trặc, tế bào ung thư vẫn bám dính tại nơi đó.
Giáo sư MacLeod chia sẻ: "Tôi cho rằng, việc ức chế autophagy sẽ có thể ngăn chặn sự di căn của khối u. Đây sẽ là phương pháp hiệu quả giúp ngăn chặn sự lây lan của bệnh ung thư hoặc chứng di căn ở bệnh nhân".
Nell Barrie thuộc Viện nghiên cứu Ung thư Anh cho biết: "Sẽ không hề dễ khi ta điều trị căn bệnh ung thư, đặc biệt là khi nó đã di căn. Do đó, việc có thể kìm hãm sự lây lan tế bào ung thư ra các bộ phận khác là cực kỳ quan trọng".
Nghiên cứu này vẫn đang ở giai đoạn đầu và cần phải tiếp tục tiến hành thử nghiệm lâm sàng nhiều trước khi đưa vào điều trị ung thư cho người.
Nguồn: Independent
Tế bào ung thư xuất hiện phụ thuộc vào một cơ chế sống sót kỳ lạ để lây lan khắp cơ thể, đây là kết quả của một nghiên cứu mới được công bố.
Sự lây lan của ung thư khắp cơ thể là một trong những thách thức lớn nhất trong điều trị.
Nghiên cứu đã kiểm tra những thay đổi xảy ra trong các tế bào ung thư khi chúng thoát khỏi khối u trong tế bào nuôi cấy cá ngựa vằn và chuột. Điều này cho thấy các phân tử có tên “integrins” có thể là mấu chốt của vấn đề.
Sự lây lan của ung thư khắp cơ thể là một trong những thách thức lớn nhất trong điều trị. Nó thường không phải là khối u ban đầu mà bị tiêu diệt mà nó sẽ tăng trưởng tiếp tục sau đó. Điều này xảy ra khi các tế bào ung thư có thể thoát khỏi vị trí ban đầu và di chuyển sang các bộ phận khác trên cơ thể và gieo những khối u mới.
Integrins là các protein trên bề mặt của một tế bào. Chúng gắn vào tế bào và tương tác với môi trường xung quanh các tế bào. Khi các tế bào ung thư lan rộng và bước sang quá trình di căn – các integrins chuyển từ vai trò “bám dính” sang một hình thức mới có tên “inside-in“, thẩm thấu vào bên trong tế bào.
Theo Xahoithongtin
Trong thời buổi con người đang đứng trước đại dịch ung thư, nguyên căn nguồn cội cũng từ cái miệng mà ra. Nói thể chẳng lẽ con người phải may cái miệng lại mới tránh được ung thư chăng?.
Ăn là một nhu cầu thiết yếu của con người. Thời kinh tế khó khăn người ta quan niệm ăn để sống, còn bây giờ sống để ăn, ăn phải ăn ngon, thức ăn toàn là sơn hào hải vị và bổ dưỡng đắt tiền. Con người ta bôn ba vất vả kiếm tiền cuối cùng cũng chỉ phục vụ cho nhu cầu ăn uống.
Nắm bắt được nhu cầu này nhiều người đã bất chấp mạng sống và sức khỏe để mang lại lợi nhuận khổng lồ bằng cách tẩm ướp những hóa chất, thuốc tăng trọng, heo thối thịt thối hô biến thành đặc sản để đưa vào nhà hàng, quán nhậu phục vụ thực khách.
Không tin hôm nào rãnh rỗi bạn thử đảo 1 vòng đường Phạm Văn Đồng từ vòng xoay Nguyễn Thái Sơn chạy qua Thủ Đức mà xem, hàng trăm hàng quán khác nhau mộc lên như nấm, mùi thịt nướng, mùi chân gà, và các món ăn khác vô cùng hấp dẫn lôi kéo chúng ta. Đâu biết rằng đó là những ổ vi khuẩn,những mầm móng ung thư đang trực chờ.
Đó chỉ là 1 gốc ẩm thực nhỏ như nốt ruồi của Sài Gòn, còn rất nhiều nơi khác nữa. Khi viết những dòng này em đứng trên quan điểm của 1 người khuyên mọi người nên khôn ngoan trong cách lựa chọn thực phẩm chứ không kêu gọi tẩy chay các hàng quán vì đó cũng là miếng cơm manh áo của người ta.
Không chỉ ăn ở quán mới có chất độc sinh ung thư, ngay cả trên mâm cơm hàng ngày của gia đình cũng đang đầy rẫy những chất đó đấy. Nào là rau muống tưới nhớt, heo ăn thức ăn tăng trọng, trái cây tắm trắng, sữa giả… Thử hỏi làm sao không tự dưng ngày càng có nhiều trai tài gái sắc mới đôi mươi phải lìa xa cõi đời, giấc mơ ấp ủ đành khép lại cũng vì ung thư.
Theo mạng lưới phòng chống ung thư Việt Nam, với tỷ lệ mắc ung thư hiện nay là 125 nghìn người mắc mới mỗi năm, nếu cứ đà này đến năm 2012 sẽ có khoảng 190 nghìn người mắc mới mỗi năm.
So với các nước trên thế giới, tỷ lệ mắc ung thư ở Việt Nam đứng thứ 78/172 nước. Điều đặc biệt, số bệnh nhân tử vong do ung thư còn cao bởi 70% bệnh nhân phát hiện ra đã ở giai đoạn muộn.
Theo các chuyên gia về ung bướu, hoàn toàn có thể phòng tránh được bệnh, đặc biệt là phòng tránh từ các tác nhân ở bên ngoài vào, bởi vì những tác nhân đó không gây ung thư ngay mà rất lâu sau mới phát bệnh.
Các tác nhân cộng lại với nhau tạo thành những kẻ thù “đánh hội đồng” các cơ quan khác nhau, gây ra ung thư.
Theo GS Nguyễn Chấn Hùng, cách phòng ung thư tốt nhất đó là ăn lành, uống sạch. Việc ăn uống không sạch chiếm 1/3 gánh nặng của bệnh ung thư.
Ngày nay, người ta đã chỉ ra chế độ ăn uống không lành, thiếu vận động, béo phì đều gây bệnh tật đe doạ mạng sống như tim mạch, tiểu đường và ung thư.
Theo hiệp hội Quốc tế chống ung thư, thông điệp vào năm 2010 đánh động tới khoảng 2,4 tỷ người, đó là: Khoảng 40% các bệnh ung thư có thể phòng tránh.
Hội này cũng khuyến khích mọi người theo thay đổi lối sống, loại bỏ khói thuốc lá cả hút chủ động và hút bị động, tránh uống rượu quá đà, phòng tránh bệnh truyền nhiễm; tập thể dục đều, ăn đúng, ăn lành, giữ cân vừa phải.
Theo GS Hùng, tại Mỹ người ta đã chỉ ra được thủ phạm của bệnh tật, đó chính là thói quen ăn fastfood và nước ngọt.
Hiện nay, trào lưu này đã lan sang Việt Nam và đây là một điều khó có thể tránh khỏi được. Nếu cứ đà này, gánh nặng ung thư sẽ gia tăng, nhất là ung thư đại trực tràng, ung thư dạ dày.
Chính vì thế, giáo sư Hùng khuyên bệnh ung thư không còn đáng sợ nếu chúng ta hoàn toàn có thể loại bỏ được các tác nhân gây bệnh. Vì thế mọi người hãy tránh xa những tác nhân đó, trừ những yếu tố về di truyền.
Theo Giáo sư Nguyễn Chấn Hùng, Chủ tịch hội ung thư Việt Nam, hiện nay các vi rút gây ung thư đã được cảnh báo đó là vi rút viêm gan B và viêm gan C, vi rút HPV.
webtretho.com
Ngoài ra, HPV còn gây ung thư âm hộ, âm đạo, hậu môn ở phụ nữ, ung thư dương vật, ung thư miệng, hậu môn ở nam giới. Những người đồng tính nam thì vi rút HPV tăng nguy cơ gây ung thư hậu môn.
Giáo sư Hùng cũng cho biết vi rút viêm gan B và C cũng không thể coi thường. Vi rút này gây xơ gan và ung thư hoá rất cao.
Trong khi đó, tỷ lệ ung thư gan ở nam giới nước ta đáng báo động, ước tính 40/100 nghìn dân.
Nam giới có thói quen nhậu nhẹt, ăn các loại ngũ cốc mốc như đậu phộng, hạt điều, ngô vô tình có độc tố aflatoxin, cộng với nên bệnh mắc vi rút viêm gan dẫn đến lá gan bị tổn thương nặng nề.
Các bác sĩ thường nói vi rút, rượu, độc tố là cặp bài trùng liên thủ tiêu diệt lá gan.
Vi rút viêm gan lây chủ yếu qua đường tiêm chích, truyền máu, quan hệ tình dục, từ mẹ sang con.
Vì thế tiêm phòng viêm gan B là cách tốt nhất. Viêm gan C chưa có vắc xin, cần điều trị dứt điểm.
Theo giáo sư Hùng “đại dịch” viêm gan B đang trở thành gánh nặng gây ung thư gan ở Việt Nam, Trung Quốc và một số nơi khác của Châu Á. Đàn ông mắc gấp bội lần phụ nữ.
Vì thế giáo sư Hùng nhấn mạnh, cảnh giác với thức ăn mốc, cẩn thận với xăm da, chân mày, xỏ tai, xỏ mũi bởi có thể lây nhiễm viêm gan.
webtretho.com
Theo giáo sư Trần Bình Giang, Phó Giám đốc phụ trách Bệnh viện Hữu nghị Việt Đức (Hà Nội), bệnh nhân ung thư dạ dày, đại tràng ngày càng tăng và trẻ hóa. Cứ 100.000 người Việt thì có ít nhất 14 người tử vong do ung thư dạ dày. Trước kia, bệnh chủ yếu xuất hiện ở người trung niên và cao tuổi, song hiện nay ngày càng nhiều người trẻ mắc hai bệnh này. Tỷ lệ bệnh nhân nam nhiều hơn nữ.
 |
|
Nam giới từ 45 tuổi và nữ giới từ 40 tuổi trở lên nên đi nội soi để kiểm tra dạ dày, đại tràng. Ảnh minh họa: P.N. |
Tại Bệnh viện Việt Đức, trung bình mỗi tuần có 150-200 bệnh nhân được mổ thì khoảng 20 ca ung thư dạ dày, đại tràng. Nhiều bệnh nhân đến viện khi đã ở giai đoạn muộn do tâm lý sợ mổ, hay tự chữa bằng cách bỏ đói tế bào, ăn gạo lứt…
Ung thư dạ dày, đại tràng là bệnh diễn tiến chậm. Nếu phát hiện bệnh trong giai đoạn sớm, người bệnh có thể chữa khỏi và sống 5-20 năm. Tuy nhiên, người dân chưa có thói quen khám sức khỏe định kỳ và không làm nội soi dạ dày, đại tràng theo khuyến cáo nên thường phát hiện bệnh ở giai đoạn muộn, gây khó khăn cho việc điều trị.
Giáo sư Giang khuyên, nếu sức khỏe bình thường thì phụ nữ từ 40 tuổi, nam giới từ 45 tuổi trở lên nên đi nội soi để kiểm tra dạ dày, đại tràng. Hiện nay việc nội soi có gây mê giúp người bệnh không khó chịu, không đau như trước nữa. Ít nhất 3 năm sau mới phải soi lại. Nếu kết quả nội soi phát hiện polip thì bệnh nhân phải trải qua xét nghiệm, cắt bỏ. Trường hợp polip loạn sản, nguy hiểm thì 6 tháng sau người bệnh nên đi nội soi lại, những trường hợp khác cứ một năm kiểm tra nếu có các bất thường khác.
Phương Trang-http://suckhoe.vnexpress.net/
Khi nam giới trưởng thành, nội tiết tố nam phát triển sẽ hạn chế sự phát triển của những tuyến vú. Đây chính là những lý do khiến cho nam giới có nguy cơ mắc ung thư thấp hơn nữ giới.
Tỷ lệ thấp nhưng tiên lượng xấu
Bệnh viện K Trung ương (Hà Nội) mỗi năm tiếp nhận hàng nghìn bệnh nhân ung thư vú, nhưng chỉ có vài ca ung thư vú ở nam giới. Tỷ lệ mắc bệnh thấp, nhưng hầu hết đều ở trong tình trạng tiên lượng xấu. Đa số nam bệnh nhân đều rất bất ngờ khi biết mình mắc bệnh này.
Ông Nguyễn Văn Hải (ở Hà Nội) chia sẻ: “Tôi có một người em trai bị ung thư vú. Ban đầu, em tôi có các triệu chứng như dưới núm vú xuất hiện một mô cứng to bằng đầu tay cái, sờ vào thấy cứng và đau. Chú ấy cũng chủ quan, chỉ nghĩ một thời gian mô cứng kia sẽ tự biến mất, nhưng đến khi không thấy bệnh thuyên giảm, núm vú lại tụt vào trong nên mới vội vàng đi khám.
Gia đình cũng chỉ nghĩ chắc bị bệnh gì đó chứ không nghĩ là bị ung thư vú, vì trước giờ chúng tôi chỉ nghĩ nữ giới mới bị. Đến khi phát hiện ra bệnh thì tình trạng đã nặng”.
Bác sĩ Văn Quang Anh - Bệnh viện K Trung ương - cho biết: “Trước nay nhiều người nghĩ rằng căn bệnh ung thư vú chỉ gặp ở nữ giới, không có ở nam giới. Thực tế, cứ trong 100 người bị mắc ung thư vú thì có vài người nam giới mắc ung thư vú. Đặc biệt, nam giới khi mắc ung thư vú thì tiên lượng xấu hơn nữ giới rất nhiều”.
Bác sĩ cho biết thêm, thông thường nam giới không có tuyến vú, chỉ có núm vú, nhưng khi có tuyến vú thì rất có thể người đàn ông đó bị ung thư vú.
Các chuyên gia y tế lý giải nguyên nhân nam giới ít mắc hơn vì những tuyến vú bắt đầu hình thành và phát triển sau thời gian dậy thì. Khi nam giới trưởng thành, nội tiết tố nam phát triển và sẽ hạn chế sự phát triển của những tuyến vú. “Cũng vì vậy mà theo tôi thấy, bệnh ung thư vú nam tập trung nhiều ở người đồng tính, khi cơ thể họ là nam giới nhưng bên trong lại có những hoóc môn của nữ”, bác sĩ Quang Anh cho biết.
Nam giới cần đi khám sớm khi thấy triệu chứng của ung thư vú
Có thể thấy nam giới và phụ nữ mặc dù đều trải nghiệm những triệu chứng ung thư vú tương tự nhau, nhưng bệnh này vẫn thường rất khó được chẩn đoán ở nam giới. Ung thư vú phát triển như là kết quả của sự tăng trưởng tế bào ác tính trong mô vú. Các tế bào ung thư có thể di căn đến các bộ phận khác của cơ thể.
Theo bác sĩ Văn Quang Anh, có nhiều nguyên nhân dẫn đến ung thư vú ở nam. Có thể đó là do sự đột biến gen, rối loạn tinh hoàn, uống nhiều rượu và hút thuốc, kèm theo lối sống không lành mạnh.
Các triệu chứng của bệnh ung thư vú ở nam giới, cho dù đó là các khối trong mô, trong da hoặc thay đổi núm vú cũng sẽ xảy ra trong khoảng thời gian nào đó. Việc chẩn đoán bệnh khá khó khăn hoặc có thể chẩn đoán nhầm.
Tuy nhiên, một số triệu chứng bệnh ung thư vú ở nam giới gồm sưng vú hoặc nổi cục bất thường ở vú. Đây là triệu chứng phổ biến nhất. Nam giới có mô vú ít hơn nữ giới nên những cục u này dễ hình dung và sờ thấy hơn. Các cục u có thể xuất hiện trong mô vú và kéo dài đến nách.
Ngoài ra, bệnh có thể gây sưng to vùng vú. Nam giới nên tự khám và đi khám khi thấy có những biến đổi bất thường.
Trong giai đoạn đầu của bệnh, có thể thấy một số biến đổi ở khu vực núm vú. Núm vú có thể bị tụt vào trong và chỉ thấy các mô vú. Trong một vài trường hợp, núm vú có thể to hơn, rộng hơn kèm theo đó là tăng dịch tiết từ núm vú. Những dịch tiết này thường mờ đục, có máu, mùi khó chịu. Các triệu chứng này có thể đi kèm với các cơn đau ngực. Một vài trường hợp không xuất hiện cơn đau.
Cùng với các triệu chứng trên còn có sự thay đổi về sắc tố da. Đây cũng là thay đổi trên vùng vú có thể quan sát được. Ung thư vú làm thay đổi rõ rệt vùng da xung quanh vú. Một người bị ung thư vú vùng da xung quanh thường trở nên nhăn và chảy xệ. Đây là biểu hiện đặc trưng của bệnh ung thư vú được gọi là ung thư do viêm vú.
Biểu hiện tiếp nữa là vùng vú bị tấy đỏ. Nhiều người thường bỏ qua triệu chứng này bởi có thể do va chạm, dị ứng dẫn đến tẩy đỏ.
Tuy nhiên, nếu tình trạng này kéo dài kèm theo sưng, ngứa, nam giới cần đi khám ngay vì rất có thể đây là biểu hiện của bệnh ung thư vú hay các bệnh về tuyến vú.
Theo Mai Hiền
Pháp Luật Việt Nam
Lâu nay nhiều người thường nghĩ ung thư xương là bệnh hiếm, nhưng trước tình hình diễn biến phức tạp của bệnh, số bệnh nhân tăng lên ngày một nhiều khiến các bác sĩ phải lên tiếng cảnh báo.
Đa số những bệnh nhân khi nhập viện đều đã có biểu hiện ung thư xương nặng, rất khó khăn trong việc can thiệp y tế. Sau đây là 7 dấu hiệu bất thường của xương, bạn nên đi khám ngay để xác định có phải ung thư hay không.
1. Đau đớn
Các triệu chứng chính của các khối u xương phát sinh sớm, bệnh ban đầu chỉ đau nhẹ, không liên tục. Cùng với sự tiến triển của bệnh, cơn đau có thể tăng dần lên, sự phát triển của những cơn đau thường cố định.
Hầu hết bệnh nhân tăng đau vào ban đêm, ảnh hưởng đến giấc ngủ. Sự đau đớn diễn ra mơ hồ, bạn gần như khó biết đau từ đâu.
2. Sưng hoặc nổi u cục
Ở thời kỳ đầu, khối u có thể xuất hiện, sờ thấy xương biến dạng. Khi sưng nhiều hơn có thể khiến mô xương nhô ra ngoài, bề mặt trơn bóng hoặc lồi lõm bất thường.
3. Rối loạn chức năng xương
Khi bệnh nhân bị ung thư xương nặng hơn hoặc vào giai đoạn muộn, sẽ gây ra một số cơn đau, sưng và chức năng xương ở bệnh nhân bị cản trở, gây ra các triệu chứng teo cơ tương ứng kèm theo.
4. Triệu chứng bị nén ép
Khi có khối u nào đó phát triển trong khoang sọ và khoang mũi có thể gây chèn ép vào não và mũi, xuất hiện triệu chứng áp lực não chậm chạp và nảy sinh các vấn đề về hô hấp.
U vùng chậu nén vào trực tràng, bàng quang, ruột gây cảm giác khó tiểu, khối u tủy đè nén cột sống có thể gây tê liệt.
5. Biến dạng cơ thể
Do sự phát triển của khối u sẽ làm ảnh hưởng lên hệ xương chi, gây ra các triệu chứng dị tật, cơ thể biến dạng, chi dưới có thể có những thay đổi bất thường so với trước đó.
6. Gãy xương bệnh lý
Phần xương bị bệnh nếu chỉ cần có một tác động nhẹ sẽ rất dễ bị gãy, đau nặng, thường xuất hiện các triệu chứng đau xương thường xuyên, dễ bị gãy xương, cũng có thể gây liệt chân.
7. Đau nhức toàn thân
Khi có khối u xương ở giai đoạn muộn, do các độc tố trong khối u kích thích đau có thể có một loạt các triệu chứng xuất hiện toàn thân như mất ngủ, khó chịu, chán ăn, bơ phờ, xanh xao, giảm cân tiến bộ, thiếu máu, suy mòn.
Khi gặp những triệu chứng này, bạn nên dành thời gian đi khám càng sớm càng tốt. Phòng bệnh hơn chữa bệnh, chữa bệnh sớm luôn tốt hơn để đến khi bệnh đã nặng.
Theo Trí thức trẻ
Theo kết quả nghiên cứu mới đây của nhóm nhà khoa học Canada và Israel, ứng dụng công nghệ nano trong y học có khả năng tạo nên một cuộc cách mạng trong việc điều trị các căn bệnh đe dọa tính mạng như ung thư. Nanobot hay robot nano là một loại robot siêu nhỏ, kích cỡ chỉ bằng vài nano, có khả năng thâm nhập và điều khiển các bộ phận ở mức độ nguyên tử.
Bằng cách tiêm trực tiếp các tác nhân này vào khu vực cơ thể cần điều trị, phương pháp này cho phép nanobot nhắm mục tiêu chính xác vào các tế bào mang bệnh, giảm nguy cơ gây ảnh hưởng tiêu cực đến các tế bào khỏe mạnh khác. Tính ưu việt này được cho là có thể đánh bật các phương pháp điều trị thông thường như dùng thuốc hoặc hóa trị liệu.
Nanobot với kích cỡ siêu nhỏ có thể tiếp cận và trực tiếp điều trị các khối u ung thư.(Hình minh họa)
Nhóm nghiên cứu hợp tác giữa Đại học Montreal và Đại học McGill ở Canada đã chứng minh thành công rằng ứng dụng nanobot là một phương pháp điều trị sáng tạo. Phương pháp này dựa trên một chuỗi các hạt nano từ tính di chuyển theo hướng của từ trường.
Một bộ cảm biến giúp nanobot thâm nhập và tồn tại trong vùng nhiễm bệnh hoặc thậm chí khối u nằm bên trong cơ thể để tập trung xử lý. Khám phá này giúp mở đường cho các vi máy móc nhân tạo gây tác dụng trực tiếp lên mầm bệnh, ngay cả những bệnh nhẹ như đau đầu hoặc đau bụng.
Bên cạnh đó, nhóm các nhà khoa học Israel tại trung tâm Interdisciplinary, Herzliya và Đại học Bar Ilan, Ramat Gat cũng đã phát triển phương pháp điều trị sử dụng nanobot điều khiển bằng ý nghĩ.
Theo nghiên cứu có tựa đề “Nanobot điều khiển suy nghĩ trong một thực thể sống” của nhóm này, công nghệ này tự động cho phép nanobot có thể chứa thuốc bên trong và có nguồn gốc từ ADN vào trong cơ thể. Robot này có thể được kiểm soát bằng phần mềm máy tính để mang thuốc tới vị trí cần thiết của người bệnh và kiểm soát các hoạt động khác của não bộ.
Sachar Arnon, một thành viên của nhóm nghiên cứu, cho biết: “Các thuật toán có thể theo dõi trạng thái của não người bị rối loạn tăng động giảm chú ý hoặc tâm thần phân liệt. Nó có thể được sửa đổi để phù hợp với nhu cầu của bạn”.
Ngoài ra, kỹ thuật này cũng rất hữu ích đối với những bệnh nhân có tình trạng bệnh lý cần dùng thuốc khẩn cấp như bệnh tiểu đường hoặc hen suyễn.
Hiện nay, công nghệ nano cũng như các tiến bộ khoa học khác ngày càng được ứng dụng sâu rộng trong điều trị bệnh. Đây là minh chứng rõ rệt cho thấy chúng ta đang sống trong một thời đại mà thực tế đang tiến gần với những điều giả tưởng trong các bộ phim khoa học viễn tưởng trước đây. Trên đà phát triển như vậy, con người có thể hi vọng vào viễn cảnh một tương lai không còn bệnh tật.
Theo Sputnik/Tin tức/Hanoimoi
![[Copy of] Sách Ứng dụng kỹ thuật PET/CT trong ung thư](https://ungthubachmai.com.vn/media/k2/items/cache/cebe7a32f718abbc3fe317e430c8f4d8_XS.jpg)
